اگر چه ممکن است افراد زیادی اضطراب و نگرانی را به جای یکدیگر به کار ببرند؛ با این حال، این دو واژه از لحاظ روانشناسی کاملا با هم متفاوت هستند و شیوههای درمانی آنها نیز با یکدیگر تفاوت دارد. چیزی که بیشتر از همه میتواند در شناسایی فرق اضطراب و نگرانی به شما کمک کند، علائم و نشانههای بالینی آنها و همچنین بررسی افکار است. علت اهمیتِ دانستنِ تفاوت اضطراب و نگرانی این است که در وهله اول و برای مقابله با این عارضههای ذهنی، باید بدانید که این واکنشهای ذهنی و فیزیکی از کجا نشات میگیرند و بعد در پی حل مشکل باشید.
با توجه به علم روانشناسی امروز، «نگرانی بیشتر روی افکار موجود در سر ما متمرکز است، در حالی که اضطراب، به این دلیل است که ما آن را در سراسر بدن خود احساس میکنیم».
هنگامی که نگران هستیم، افکار ما بیشتر ناشی از نگرانیهای واقعبینانه، خالص و منطقی است که با بررسی و حل آنها، این مشکل ذهنی نیز برطرف میشود. نمونهای از افکار نگرانکننده این است که « اگر به خوبی مطالعه نکنم، ممکن است در آزمون موفق نشم». بنابراین زمانی که منشا نگرانی خود (عدم مطالعه) را شناسایی کردید و برای رفع آن گام برداشتید، نگرانی شما (عدم قبولی در آزمون) رفع خواهد شد. بنابراین با مطالعه منظم و پیوسته، کمکم نگرانی شما از بابت عدم قبولی در آزمون حل میشود و بدین ترتیب افکار نگرانکننده و استرس ناشی از آن را از خود دور میکنید.
اما اضطراب، تعریف بسیار متفاوتتری دارد و فرق اضطراب و نگرانی در افکار شما نمایان میشود. افکار شما در چنین حالتی، میتوانند کاملا غیرمنطقی، مبهم و نادرست باشه و تمام جوانب زندگی شما را تحت تاثیر قرار بده. به عنوان مثال، ممکن است این تفکر را داشته باشید که هر بار در یک آزمون شرکت میکنید، با یک مشکل روبهرو خواهید شد و نتیجه تلاشهای شما را تحت تاثیر خود قرار خواهد داد. بنابراین حتی اگر هم سخت تلاش کنید باز این افکار مضطربکننده، روی کیفیت مطالعه شما تاثیر میذاره و در نهایت باعث میشه که بدن شما واکنش منفی نشان بده.
بنابراین با توجه به تعاریف گفتهشده، نگرانی، با حل و یا تلاش برای شناسایی مشکل، به مرور زمان از بین خواهد رفت، در صورتیکه در حالت اضطراب، معمولا مشکل شاخص و گویایی وجود ندارد که بخواهید با حل آن از این عارضه ذهنی، جلوگیری کنید. فرق اضطراب و نگرانی در همین تعریف به ظاهر ساده اما پیچیده، نهفته است.
همان طور که اشاره کردیم، فرق اضطراب و نگرانی در تعاریف روانشناسانه، کاملا متفاوت از همدیگر است و در بالین نیز علائم و نشانههای مختلفی دارد. چندین راه طلایی وجود دارد که با بررسی آنها متوجه میشوید حالتی که دارید و احساس میکنید، نگرانی است یا اضطراب. در ادامه، به چند تفاوت اضطراب و نگرانی که به شما در تشخیص و درمان کمک میکنند، اشاره خواهیم کرد:
نگرانی، بیشتر بر افکاری که در سر ما هستند متمرکز میشود؛ در حالی که اضطراب به این دلیل که ما نشانههای آن را در سراسر بدن خود احساس میکنیم، بیشتر احشایی است تا ذهنی.
به عنوان مثال، ما نگران رسیدن به موقع به فرودگاه هستیم (تهدید خاص)؛ اما در مورد سفر مضطرب هستیم، یک اضطراب مبهم و کلیتر که ممکن است دلیل واضحی نداشته باشد.
این تفاوت اضطراب و نگرانی بسیار مهم است؛ زیرا تصاویر ذهنی احساسی مانند آنهایی که با اضطراب مرتبط هستند، واکنش قلبی عروقی بسیار بیشتری نسبت به افکار کلامی احساسی (مانند آنهایی که با نگرانی مرتبط هستند) برمیانگیزند. این یکی دیگر از همون دلایلی است که ما اضطراب را در سراسر بدن خودمون، تجربه میکنیم.
احساس نگرانی میتواند ما را به فکر راهحلها و استراتژیهایی برای مقابله با یک موقعیت خاص سوق بده. اما اضطراب بیشتر شبیه یک چرخ همستر بزرگ است که ما را به دور خود میچرخاند و ما را به راه حلهای سازنده نمیرساند. در واقع، ماهیت پراکندگی اضطراب باعث میشود که آن را برای حل مسئله کمتر متمایل کند.
اضطراب یک حالت روانشناختی بسیار قدرتمندتره و به همین دلیل، مشکلسازتر از نگرانی است. نگرانی ممکن است یک حالت جزئی احساسی باشد که در ذهن و بدن خود آن را حس کنید؛ در صورتی که اضطراب اگر شدت پیدا کند، میتواند شما را از انجام کارهای روزمره نیز ناتوان کند.
اگر نگرانی شما در خصوص اخراج شدن به این دلیل است که در کار ضعیف عمل کردهاید، عملا اضطراب معنایی ندارد. چراکه شما حدس رخ دادن چنین نتیجهای را میزنید؛ اما اگر دلیل نگرانی شما از کارتان این است که رئیستان با شما خصومت دارد یا بدون در نظر گرفتن جوانب تصمیمگیری میکند، مضطرب هستید. فرق اضطراب و نگرانی در چنین مواردی، در غیرمنطقی و مبهمبودن منشا احساس است.
با حل مسئله و فکر کردن از طریق استراتژیهایی برای مقابله با علت نگرانی خود، میتوانیم آن را تا حد زیادی کاهش دهیم . برعکس، ما کنترل بسیار کمتری بر اضطراب خود داریم؛ زیرا بسیار سختتر است که «آن را از خودمان دور کنیم».
به محض اینکه مشکلی که ما را نگران میکند حل کنیم، نگرانی ما کاهش مییابد و از بین میرود. در مقابل، اضطراب میتواند برای مدت طولانی باقی بماند و حتی از یک مورد به مورد دیگر جابجا شود (به عنوان مثال، یک هفته در مورد کار، سپس در مورد سلامتی و سپس در مورد بچههایمان و این داستان همیشه ادامه دارد…).
اصلا ممکن نیست که فردی، یک روز تمام نگران این باشد که آیا نوجوانش امتحاناتش را خوب میدهد یا نه و این نگرانی بر حالات بدنی و کارهای روزمره او تاثیر بگذارد. اضطراب میتواند باعث شود ما آنقدر احساس بیقراری، ناراحتی و ناتوانی در تمرکز و کارهای روزانه خود کنیم که حتی نتوانیم کاری انجام دهیم و تمام جوانب زندگی ما را تحتالشعاع قرار دهد. فرق اضطراب و نگرانی را میتوان از این راه نیز به طور کامل متوجه شد.
نگرانی در اغلب مواقع کاملا طبیعی است و میتوانید آن را به طور کامل به دیگران توضیح دهید؛ در حالی که اضطراب بیشتر مواقع قابل انتقال نیست و خودتان هم از منشا آن نامطمئن و سردرگمی هستید و هالهای از تصاویر غیرقابل وصف در ذهن خود دارید. فرق اضطراب با نگرانی را میتوانید با بررسی سرمنشا احساس خود دنبال کنید.
با اینکه نگرانی و اضطراب باید از ریشه و با مراجعه به متخصص روانشناس بررسی و حل شوند؛ با این حال میتوانید با انجام چند تمرین ساده، شدت آن را در مواقع حساس کمتر و آن را کنترل کنید. احساس مداوم و پیوسته نگرانی و اضطراب، میتواند تمام جوانب زندگی فردی، اجتماعی، شغلی را درگیر کند و به نوعی، اثر منفی خود را بگذارد. بنابراین این مسئله بسیار ضروری و مهم است که فرق اضطراب و نگرانی را بدانید و سعی کنید این احساس مخرب را در خود رفع و کاهش دهید.
معمولا راههای بسیار متفاوتی وجود دارد که میتواند به شما در کنترل این احساسات کمک کند. زمانی که از یک پزشک متخصص مشاوره بگیرید، برخی از راههای مؤثر در کنترل نگرانی و اضطراب را به شما خواهد آموخت. در اینجا به چند مورد روتین و مؤثر کنترلکننده، اشاره شده است:
با بازدمهای طولانیتر، نفسهای عمیق طولانی و آهسته بکشید. به آرامی ذهن خود را از افکار منحرفکننده خالی کنید. سعی کنید افکار خود را درون بازدمهای خود جاری کنید و با هر نفسکشیدن، بخشی از آن را خارج کنید. تمام تمرکز خود را روی ورود و خروج و جریان هوا بگذارید.
به اتاقی که در آن هستید نگاه کنید و به ۵ چیزی که میتوانید ببینید فکر کنید (بینایی). ۴ چیزی را که میتوانید لمس کنید، پیدا کنید، آنها را لمس کنید و به بافتهای مختلف آنها فکر کنید (لامسه). اکنون روی ۳ چیزی که میتوانید بشنوید تمرکز کنید(شنوایی). روی ۲ چیزی که میتوانید بو کنید تمرکز کنید. اگر نمیتوانید چیزی را بو کنید، به دو چیزی فکر کنید که دوست دارید بو کنید و آن را تصور کنید(بویایی). روی ۱ چیزی که میتوانید در دهان خود بچشید، تمرکز کنید یا به چیزی فکر کنید که دوست دارید بچشید و به شما آرامش میدهد(چشایی).
سعی کنید از عبارتهایی که به شما آرامش میدهند استفاده کنید، آنها را بگویید و یا از جایی بخوانید. برخی از دعاها و یا عبارتها، دارای کلمات بسیار انرژیزا و تسلیبخش هستند که میتواند روی احساسات منفی شما اثر بگذارد.
احساسات نگرانکننده و منفی ممکن است بارها و بارها در زندگی هر کدام از ما ایجاد شوند و پس از مدت کوتاهی نیز از بین بروند. مسئله حیاتی این است که فرق اضطراب و نگرانی را بدانید و سعی کنید آنها را از هم تفکیک کنید تا بتوانید برای حل آنها تلاش کنید. احساس نگرانی اغلب زودگذر و موقتی است و با حل صورت مسئله از بین میرود؛ بنابراین دوره بسیار کوتاهی خواهد داشت. اما احساس اضطراب اصلا اینطوری نیست و ممکن است شما را ماهها درگیر خود کند و اثرات منفی زیادی را روی جسم و ذهن شما برجای بگذارد.
اضطراب در بسیاری مواقع به کسب و کار و شغل ما لطمه میزند. البته این اضطراب (در صورتی که مطمئنید نگرانی بیجا را با اضطراب اشتباه نگرفتهاید) با چند تکنیک ساده قابل کنترل است. این تکنیکها شاکله اصلی دوره مدیریت اضطراب و استرس در زندگی فردی و شغلی رو تشکیل میده. ما تا رفع اضطراب با شما همراهیم!
با توجه به تاثیر زیادی که اضطراب بر سلامت فکر و روان ما انسانها دارد، اگر به دنبال کنترل و مدیریت اضطراب و استرس در خود و دیگران هستید، پیشنهاد میکنیم محتوای آموزشی دوره مدیریت اضطراب و استرس در زندگی فردی و شغلی را مشاهده کنید.
در دنیای پرشتاب امروزی، حواس پرتی یکی از بزرگترین موانع برای تمرکز و بهرهوری در محیط کار است. از اعلانهای مکرر گوشیهای هوشمند گرفته تا مکالمات همکاران، هرکدام میتوانند به سادگی فرد را از انجام وظایف خود بازدارند. شاید تعجب کنید که هر بار که حواستان پرت میشود، به طور متوسط ۲۵ دقیقه طول میکشد […]
امکان ندارد در شبکههای اجتماعی حضور داشته باشید و روزی یک پست درباره تست MBTI نبینید و تایپ شخصیت خود را در میان کاراکترهای فیلم و سریال و …. پیدا نکنید. اما سوال این است که آیا تست MBTI یا Myers-Briggs Type Indicator بهترین و دقیقترین آزمون شخصیت شناسی است؟ جواب این است که به باور […]
کارآموزی برای بسیاری از دانشجویان و جوانان اولین گام برای ورود به دنیای حرفهای و کاری است. این تجربه میتواند هیجان انگیز باشد، اما در عین حال با استرس و اضطراب همراه است. این استرسها تا حدودی طبیعی است که عموما از آشنا نبودن با محیط کار، انتظارات بالا از خود یا ترس از اشتباهات ناشی […]
ما همیشه قبل از اینکه راهی سفر شویم، برنامهی کامل سفر را میچینیم، هتل رزرو میکنیم، بلیطهایمان را از چند مدت قبل میخریم و تعیین میکنیم که در هر روز از سفر به کدام جاذبههای دیدنی سر بزنیم و چه کارهایی انجام دهیم. دلیل ما از انجام این اقدامات این است که مطمئن شویم برنامه […]
شخصیت یا personality موضوعی است که حرفهای زیادی درباره آن زده میشود. بسیاری از کارشناسان درباره جنبههای مختلف آن اختلافنظر دارند؛ اما بهطورکلی میتوان آن را مجموعهای از ویژگیهایی تعریف کرد که یک فرد را میسازد. سوال مهمی که در این جا وجود دارد این است که آیا این موضوع بهاندازه کافی دقیق است و […]
آیا علاقهمندید سبک رهبری خود را کشف کنید یا حتی پتانسیل رهبری بقیه افراد، از جمله کارمندان خود را بسنجید؟! تست دیسک DiSC، ابزاری است که میتواند به شما کمک کند تا نقاط قوت، ضعف و سبک مدیریت خود را درک کنید و تمایلات، ترجیحات و حتی نقاط کور خود را ببینید و تصمیم گیری های […]
آکادمی همراه اول با هدف تربیت، توسعه و توانمندسازی نیروی انسانی در اکوسیستم دیجیتال در تابستان ۹۹ آغاز به کار کرده است. آکادمی به پشتوانهی تجربهی آموزش و توسعهی نیروی انسانی همراهاول میکوشد نیازهای آموزشی عمومی، تخصصی و شکاف میان تحصیلات آکادمیک و فضای کار بابرگزاری مسیرهای شغلی از جمله هوش مصنوعی، تحلیل گر داده ، کارشناس محصول و … پوشش دهد.