خلاقیت و نوآوری
۲۶۸ نفر
۳ساعت
۴۰۰,۰۰۰ تومان
خرید دوره
تصور کنید در دنیایی زندگی می‌کنیم که هیچ تغییری در آن رخ نمی‌دهد. همه چیز همان‌طور که همیشه بوده، ادامه دارد و خبری از نوآوری و تغییر نیست. در ابتدا ممکن است چنین دنیایی آشنا و حتی راحت به نظر برسد، اما خیلی زود یکنواخت و خسته‌کننده می‌شود. اینجاست که خلاقیت اهمیت پیدا می‌کند؛ چرا که خلاقیت همان نیرویی است که به ما کمک می‌کند از چارچوب‌های تکراری فراتر رفته و دنیایی جدید و متفاوت خلق کنیم.
اما خلاقیت دقیقاً چیست؟ شاید بارها این کلمه را شنیده باشید، اما کمتر به عمق معنای آن فکر کرده باشید. خلاقیت یعنی توانایی تولید ایده‌ها و راه‌حل‌های نوآورانه که می‌تواند زندگی ما را تحت تاثیر قرار دهد. این توانایی تنها مختص هنرمندان یا مخترعان نیست؛ بلکه همه ما در زندگی روزمره‌مان از آن استفاده می‌کنیم. در ادامه این مطلب به تعریف خلاقیت به زبان ساده، نحوه توصیف این مفهوم، خلاقیت از نگاه سازمانی، اهمیت خلاقیت و عوامل موثر در آن و انواع آن خواهیم پرداخت تا در آخر به این نتیجه برسیم که بر اساس همین مطالب، چطور می‌توانیم خلاق باشیم و زندگی خلاقانه‌ای داشته باشیم.
خلاقیت یعنی دیدن چیزهایی که دیگران نمی‌بینند و یافتن راه‌هایی که قبلاً به ذهن کسی نرسیده است. گاهی اوقات این کار ساده‌تر از آن چیزی است که به نظر می‌رسد. مثلاً فرض کنید در حال پیدا کردن راهی برای بهبود کارتان هستید. با نگاهی خلاقانه به مسئله می‌توانید روشی پیدا کنید که شاید در ابتدا غیرمعمول به نظر برسد، اما در نهایت کار را ساده‌تر و کارآمدتر می‌کند.
افراد خلاق معمولاً به دنبال این هستند که چیزهای معمولی را از زاویه‌های جدید ببینند. آن‌ها از ترکیب ایده‌های قدیمی و استفاده از مفاهیم جدید لذت می‌برند و همیشه در تلاشند که دنیا را به شکلی نو بسازند. خلاقیت به ما کمک می‌کند که از روزمرگی و چارچوب‌های ثابت خارج شویم و دنیای اطرافمان را تغییر دهیم.
خلاقیت، به توانایی تولید ایده‌ها، راه‌حل و محصولات جدید و نوآورانه اشاره دارد. در واقع خلاقیت امری است که می‌تواند در هر زمینه‌ای از زندگی مثل هنر علم یا کسب‌وکار و فناوری کاربرد داشته باشد. به بیان ساده‌تر، خلاقیت یعنی توانایی فکر کردن به ایده‌های نو یا ساختن یک چیز جدید بر آن اساس. این توانایی به ما کمک می‌کند تا از چارچوب‌های رایج فراتر رفته و به راهکارها و روش‌هایی دست یابیم که دیگران شاید هرگز به آن‌ها فکر نکرده باشند. خلاقیت همان نیرویی است که دید ما را نسبت به دنیای اطراف تغییر می‌دهد و ما را به جستجوی پاسخ‌های نو و متفاوت وادار می‌کند.
البته در حال حاضر تعریف دقیق و دربرگیرنده‌ای برای بیان مفهوم خلاقیت وجود ندارد. هر کدام از بزرگان و اندیشمندان، علم خلاقیت را از دیدگاه خود مطرح کرده اند. خلاقیت از یک نگاه یک هنرمند با خلاقیت از نگاه یک موزیسین می‌تواند متفاوت باشد. تعاریفی که در طول تاریخ برای درک معنایی این واژه ارائه شده هر کدام تنها به بخش یا بخش‌هایی از ماهیت خلاقیت اشاره داشته اند. در یک عبارت کلی به ارائه راهکاری برای تبدیل ایده، رویا یا تخیل به واقعیت، خلاقیت گفته می‌شود.
فرآیند خلاقیت، تفکر خارج از چارچوب، ترکیب ایده‌های موجود به روش‌های جدید و ایجاد ارتباطات بین مفاهیم مختلف را شامل می‌شود. این توانایی نه تنها فرد را در مواجهه با چالش‌ها یاری می‌کند، بلکه می‌تواند به بهبود کیفیت زندگی و افزایش رضایت شغلی نیز منجر شود. برای مثال از دیدگاه روان‌شناختی، خلاقیت به معنای خلق چیزی نو و منحصربه‌فرد است. این تغییر می‌تواند به معنای افزودن، کاهش یا ترکیب پدیده‌ها و ایده‌های قبلی باشد.
خلاقیت، یعنی «ایجاد یا تغییر». به عبارت دیگر توانایی تغییر روش‌های قدیمی و به‌کارگیری ایده‌ها به شیوه‌ای نو و متفاوت، در واقع نوعی خلاقیت است. اینکه بتوانید با ترکیب و بازآرایی ایده‌های موجود، ایده‌های تازه‌ای بسازید و در نهایت خروجی جدیدی ارائه دهید که نشانه‌هایی از نوآوری و تازگی در آن دیده شود، همان جوهر خلاقیت است. گاهی اولین‌ها، مثل اولین تلویزیون، اولین دوچرخه، اولین ماشین لباسشویی و… بهترین نمونه‌ها برای نشان دادن خلاقیت هستند.
با این حال، ارائه طرح‌های نو از ایده‌های کهنه و تکراری نیز می‌تواند خلاقانه باشد. برای مثال، تلویزیون منحنی LED را در نظر بگیرید؛ این ایده، تغییر و بازآفرینی همان تلویزیون‌های LED قدیمی است اما به شیوه‌ای خلاقانه که تجربه‌ای جدید ارائه می‌دهد و دقیقا نوعی از خلاقیت به شمار می‌رود.
به عبارت دیگر وقتی بتوانید بین موضوعاتی که ظاهراً هیچ ارتباطی با هم ندارند، یک رابطه معنایی ایجاد کنید و آن را به شکلی قابل درک و جذاب ارائه دهید، دست به کاری خلاقانه زده‌اید. شاید برایتان جالب باشد که بدانید بسیاری از کسانی که دست به نوآوری‌های بزرگ زده‌اند، از روش‌های پیچیده و دست‌نیافتنی استفاده نکرده‌اند. در واقع آن‌ها فقط با دقت و ظرافت بیشتری به مسائل اطراف خود نگاه کرده‌اند و با کنجکاوی عمیق‌تری موضوعات را مورد بررسی قرار داده‌اند.
در سطح سازمانی، داستان کمی فرق دارد و خلاقیت از نگاه سازمانی به معنای ارائه راهکارهای نوین برای بهبود فرآیندها، افزایش بهره‌وری، کاهش هزینه‌ها و تولید محصولات یا خدمات جدید است. سازمان‌ها و کسب‌وکارهایی که به خلاقیت اهمیت می‌دهند، قادرند برای ارائه محصولات و خدمات نوآورانه، فرصت‌های جدید را شناسایی کرده و مشکلات پیچیده را حل کنند. به عبارت دیگر خلاقیت نه تنها در پیشرفت کسب‌وکارها و سازمان‌ها، بلکه در افزایش روحیه و انگیزه کارکنان نیز نقش بسزایی ایفا می‌کند. این بدین معنی است کارمندانی که احساس کنند در فرآیند تصمیم‌گیری و نوآوری مشارکت دارند، بیشتر به ایده‌پردازی و خلاقیت تمایل نشان می‌دهند.
اما خلاقیت در سازمان فقط به ایده‌های بزرگ محدود نمی‌شود؛ حتی بهبود کوچک در فرآیندهای کاری یا یافتن راه‌های جدید برای حل مشکلات می‌تواند تاثیرات قابل توجهی داشته باشد. برای مثال، یک تیم کاری که با همفکری و تبادل ایده‌های نوآورانه به دنبال بهبود روندهای کاری است، به مرور زمان بهره‌وری بیشتری پیدا می‌کند.
به طور کلی عوامل زیادی می‌توانند بر سطح خلاقیت افراد تاثیر بگذارند. مثلاً داشتن دانش کافی در زمینه‌ای خاص، یک قدم مهم برای داشتن ذهنی خلاق به شمار می‌رود. به این صورت که هر چه بیشتر درباره موضوعی بدانید، بهتر می‌توانید ایده‌های جدید پیدا کنید. همچنین، محیط کاری که به خلاقیت اهمیت می‌دهد و انگیزه لازم را برای ایده‌پردازی فراهم می‌کند، می‌تواند خلاقیت افراد را تقویت کند.
از دیگر عوامل اثرگذار روی خلاقیت، می‌توان به انگیزه شخصی، توانایی فکر کردن به شکلی متفاوت و همچنین داشتن محیط حمایتی اشاره کرد. البته باید در نظر داشت که افراد خلاق معمولاً از شکست نمی‌ترسند و به دنبال پیدا کردن راه‌های نو و متفاوت هستند، حتی اگر در ابتدا با مقاومت روبه‌رو شوند.
در دنیای امروز که سرعت تغییرات بسیار بالاست، خلاقیت یکی از کلیدهای موفقیت به شمار می‌رود. چه در زندگی شخصی و چه در محیط کار، خلاقیت به ما کمک می‌کند تا با چالش‌های جدید روبرو شویم و راه‌حل‌های تازه‌ای پیدا کنیم. در واقع خلاقیت همان چیزی است که زندگی ما را پویاتر و جذاب‌تر می‌کند و به ما امکان می‌دهد تا مسیرهای نو را کشف کنیم. به همین دلیل، تقویت مهارت‌های خلاقانه در دنیای امروز امری ضروری است. خوشبختانه، خلاقیت چیزی نیست که فقط مختص افراد خاصی باشد، بلکه همه ما می‌توانیم با تمرین و تلاش آن را در خود پرورش دهیم.
خلاقیت دنیایی گسترده و چند وجهی است که در موقعیت‌ها و شرایط مختلف به شکل‌های متفاوتی بروز می‌کند. تنوع اشکال مختلف خلاقیت یادآور این مطلب است که خلاقیت تنها به خلق آثار هنری محدود نمی‌شود؛ بلکه می‌تواند در جنبه‌های مختلف زندگی و کار نیز خود را نشان دهد و درک انواع مختلف خلاقیت به ما این امکان را می‌دهد که در موقعیت‌های گوناگون از توانایی‌های خلاقانه خود به بهترین شکل بهره بگیریم. در ادامه، برخی از مهم‌ترین خلاقیت‌ها با هم مرور می‌کنیم و مثال‌هایی ملموس و کاربردی برایشان می‌آوریم:
با بررسی نمونه‌های مختلف هر یک از این انواع خلاقیت می‌توان فهمید که ایجاد نوآوری در هر جنبه از زندگی و کار امکان‌پذیر است و تنها کافی است که با ذهنی باز و کنجکاو به دنبال راه‌های جدید و متفاوت بگردیم.
در این مقاله تلاش کردیم معنی و اهمیت خلاقیت و همچنین انواع آن را با هم بررسی کنیم. خوشبختانه خلاقیت، علی‌رغم ماهیت پیچیده‌اش، قابل پرورش و تقویت است و یکی از مهم‌ترین عوامل موفقیت در محیط کاری به شمار می‌رد که همواره در فهرست مهارت‌های برتر موردنظر کارفرمایان قرار می‌گیرد. به عبارت دیگر توانایی خارج از چارچوب فکر کردن و یافتن راه‌حل‌های نوآورانه برای مسائل، شما را از دیگران متمایز می‌کند و می‌توان چند پله شما را بالاتر ببرد. پس اگر به دنبال ارتقای مهارت‌های خلاقیت خود هستید، همین حالا در دوره جامع خلاقیت و نوآوری آکادمی همراه اول ثبت‌نام کنید تا خلاقانه‌تر زندگی کنید و در زندگی کاری و مسیر شغلی خود پیشرفت شگرفی داشته باشید.
آکادمی همراه اول با هدف تربیت، توسعه و توانمندسازی نیروی انسانی در اکوسیستم دیجیتال در تابستان ۹۹ آغاز به کار کرده است. آکادمی به پشتوانه‌ی تجربه‌ی آموزش و توسعه‌ی نیروی انسانی همراه‌اول می‌کوشد نیازهای آموزشی عمومی، تخصصی و شکاف میان تحصیلات آکادمیک و فضای کار بابرگزاری مسیرهای شغلی از جمله هوش مصنوعی، تحلیل گر داده ، کارشناس محصول و … پوشش دهد.
