برقراری ارتباط در دسته مهارتهای نرم یا soft skills قرارمیگیرد. به جرات میتوان گفت که داشتن مهارت در این دسته اگر از داشتن تخصص مهمتر نباشد، اهمیت کمتری ندارد. در بین تمامی مهارتهای نرم، برقراری ارتباط جایگاه ویژهای دارد، به همین منظور در این مقاله میخواهیم به شبکههای ارتباطی در سازمانها بپردازیم. موضوع مهمی که پویایی و عملکرد کارکنان را تحت تاثیر قرار میدهد و یک مدیر هوشمند، قبل از هر اقدامی به ساخت یک شبکه موثر و کارآمد فکر میکند.
هنگامی که سازمانها بزرگتر و پیچیدهتر میشوند، ارتباطات درون سازمانی نیز پیچیده خواهد بود. به عنوان مثال، در یک سازمان پنج نفره ارتباط سادهتری برقرار است نسبت به سازمانی متشکل از صدها و هزاران کارمند.
در ابتدا بهتر است به معنای سازمان بپردازیم؛ سازمان به مجموعهای از مردم گفته میشود که برای رسیدن به یک هدف مشخص در تلاش هستند. ارتباط سازمانی هم بهطبع به معنای انتقال داده و معانی بین این افراد است. اهمیتی که در اینجا وجود دارد این است که، اولا گیرنده همان معنی را دریافت کند که فرستنده مدنظر دارد و دوما انتقال داده در سریعترین زمان و با کمترین زحمت انجام شود.
ارتباطات در سازمان در الگوهای مختلفی دستهبندی میشوند و انواع مختلفی نیز دارند که در ادامه هرکدام را بهصورت جدا بررسی میکنیم.
شبکههای ارتباطی، کانالها یا الگوهایی هستند که در بین کارکنان یک سازمان برای برقراری ارتباط و تماس شناخته میشوند. هدف این کانالها انتقال پیام و اطلاعات از فردی به یک فرد دیگر است.
مسیرهایی که اطلاعات به کمک آنها در بین گروهها یا کل سازمان جریان پیدا میکند اهمیت بالایی دارد؛ در نتیجه برای انتخاب شبکه ارتباطی باید به نکات زیر توجه کرد:
هسته اصلی شبکههای ارتباطی، تبادل اطلاعات بین دو یا چند طرف است. به کمک این شبکه، شرکتها به برقراری ارتباط با افراد داخل یا خارج سازمان میپردازند و از طریق مدیران مربوطه نیز برای دستیابی به اهداف سازمان با تیم خود تعامل دارند.
اهدافی به موفقیت میرسند که تیم درمورد آن، اطلاعات کافی وجود داشته باشد و کارمندان بتوانند در زمان نیاز با افراد درگیر در پروژه ارتباط موثر و سریع برقرار کنند. مدیران و سازمانها نیز برای رسیدن به این مهم، از شبکههای ارتباطی موثر استفاده میکنند.
در کنار تمامی موارد ذکر شده، ارتباطات به افزایش کارایی کارکنان در سازمان نیز کمک شایانی میکند چرا که با اطلاع رسانی صحیح برنامهها، خط مشیها، اهداف و قوانین به درستی به همه افراد ابلاغ میشود.
مدیران میتوانند از طریق شبکهها و کانالهای ارتباطی در سازمان، بهموقع از مشکلات مختلف همکاران خود مطلع شده و نسبت به رفع آن مشکلات اقدامات لازم را انجام دهند.
برای تصمیمگیری به موقع نیاز به اطلاعات به روز است، مدیران از طریق کانالهای مختلف اطلاعات به روز شده را از منابع مختلف دریافت میکنند و تصمیم درست میگیرند.
علاوه بر موارد فوق، شبکه ارتباطی در موارد زیر نیز مهم است:
با توجه به مواردی که عنوان شد و روشن شدن اهمیت وجود ارتباط در سازمان، خوب است به شرکت در یک دوره آموزشی شبکههای ارتباطی، سطح اطلاعات خود را در زمینه بالاتر ببرید. یک کلاس آنلاین که میتواند شما را با تمام جوانب این مهم آشنا کند. برای اطلاعات بیشتر کلیک کنید.
نوع ارتباط در هر سازمان یا شرکتی به دو دسته کلی ارتباط رسمی و غیررسمی دستهبندی میشود. که در ادامه هر کدام را به صورت مجزا بررسی میکنیم.
ارتباط رسمی همانطور که انتظار میرود رابطهای است که طبق استانداردهای از پیش تعیین شده و مشخص پیش میرود. این نوع رابطه اگر بهصورت کتبی باشد، غالب نوشتاری خاص خودش را دارد و اگر بهصورت شفاهی باشد، رعایت ادب در آن از ضروریات است و بدون هیچ حس صمیمیتی پیش میرود. این نوع رابطه اغلب بین مدیران با یکدیگر و مدیران و کارمندان شکل میگیرد.
ارتباط غیررسمی یک ارتباط و تعامل آزاد بین افراد است. در این نوع از ارتباط پیامها چه کتبی و چه شفاهی بدون هیچ غالبی در بین افراد ردوبدل میشود. مدیران روی این نوع از ارتباط نظارتی ندارند. از ویژگیهای این نوع ارتباط میتوان به قدرت و نفوذ آن اشاره کرد. ارتباط غیررسمی خیلی سریع شکل میگیرد و میتواند بستری خوبی برای اخبار اشتباه باشد. این نوع رابطه اغلب بین کارمندان با هم و کارمندان با مشتریان شکل میگیرد.
شبکههای ارتباطی در سازمانها به شکلهای مختلفی از جمله شبکه عمودی، شبکه ستارهای، زنجیرهای و … دستهبندی میشود. در ادامه به بررسی انواع شبکههای ارتباطی در سازمانها میپردازیم.
شبکه عمودی زمانی اتفاق میافتد که پیامی از یک فرد یا فرایند به فرد یا فرایند دیگری تحت یک الگوی عمودی رد و بدل شود. این ارتباط میتواند در قالب بالا به پایین یا پایین به بالا باشد. در شبکه ارتباطی عمودی، پاسخ فوری و مستقیم داده میشود و احتمال خطا در آن بسیار کم است. میتوان این نوع از شبکه ارتباطی را از نوع رسمی دانست.
این شبکه در سطح سلسله مراتبی است و از یک سری دستورات پیروی میکند. در اینجا ارتباط پایین به بالا اتفاق نمیافتد. سفارش مدیران به کارمندان بهترین نمونه از این نوع شبکه است. پیام باید از سطح بالا به سطح پایین بدون هیچ گونه تغییر در معنی یا کلمات برسد. لازم به ذکر است که این شبکه سریع نیست و تعدادی از افرادی که پیام را درک نمیکنند در حلقه با لوپ باقی میمانند و همین مورد یکی از عوامل اصلی تاخیر در پاسخگویی است.
هنگامی که ارتباط بین دو نفر به طور همزمان در یک مدار اتفاق میافتد، شبکه ارتباطی مدار شکل میگیرد. اگرچه مانند شبکه عمودی کار میکند اما هیچ مافوق یا زیردستی وجود ندارد یا حداقل مانند آنها در نظر گرفته نمیشود. به عبارت سادهتر این نوع از ارتباط رسمی نیست. در اینجا ارتباط، یک ارتباط دو طرفه است. دریافت پیام یا اطلاعات پیوسته است و افراد درگیر میتوانند در یک سطح سلسله مراتبی باشند.
دستورات یا اطلاعات از یک مدیر واحد به کارمندان ابلاغ میشود. کارمندان یک چرخ در شبکه ارتباط را تشکیل میدهند. کل شبکه فرمت بسیار متمرکزی دارد و پس از ارسال پیام به گیرنده، انتظار بازخورد فوری دارد و به همین دلیل میتوان این ارتباط را نوعی مدیریت خرد نامید. این شبکه یک شکل بهبود یافته از شبکه زنجیرهای است. از آنجایی که اطلاعات مستقیما از مرجع مرکزی دریافت میشود، اما احتمال عدم ارتباط وجود ندارد و ارتباطات بسیار قدرتمند است. استارتآپها بیشتر از این نوع شبکه استفاده میکنند.
چندین نفر در این شبکه دخیل هستند و این فرآیند شکل ستارهای به خود میگیرد. این شبکه افراد را قادر میسازد تا با یکدیگر یا با افرادی که درگیر یک پروژه هستند ارتباط برقرار کنند. این شبکه را میتوان توسعه شبکه حلقوی بدون مدیر واحد دانست. همه آزادند تا با یکدیگر ارتباط برقرار کنند. هیچ محدودیتی برای مسدود کردن ارتباط بین افراد در فرآیند وجود ندارد. کار تیمی با استفاده از این ارتباط ساخته میشود. یک گروه کاری در واتس اپ نمونه خوبی از شبکه ستارهای است.
زمانی که شما از یک کانال ارتباطی در یک سازمان استفاده میکنید، باید برای به حداقل رساندن میزان خطا برخی ویژگیهای یک پیام را رعایت کنید. مهمترینهای این ویژگیها را در ادامه برای شما لیست کردهایم:
تا اینجا به معرفی شبکه ارتباطی در سازمانها، انواع آن و بایدها و نبایدهای آن پرداختیم. یکی دیگر از مباحث مهم دیگر این است که برای این ارتباطات چه کانالهایی موجود است. این دستهبندی به شکلهای مختلفی انجام میشود که کلیترین و جامعترین آن را در ادامه لیست کردهایم؛
۱- نوشتاری
۲-شفاهی
۳-بصری
۴-دیجیتال
در این مقاله سعی شد بر اهمیت و ضرورت ارتباط در سازمانها برای پیشرفت یک پروژه اشاره شود. ارتباطات در سازمانها آنقدر حائز اهمیت هستند که برای اجرایی شدن صحیح آن انواع بسترها تهیه و طرح ریزی شده است. تنوع در این برنامهها بهقدری زیاد است که هر شرکتی میتواند بهصورت انحصاری برای روابط داخلی سازمان خود، یکی از آنها را انتخاب کند. نکته مهمتر در این مبحث اصل تعامل و فرهنگ ارتباط است که در دسته مهارتهای نرم قرار میگیرد.
شما به عنوان یک همتیمی باید تعامل سازنده را بیاموزید و هیچ راهی جز تجربه برای این یادگیری وجود ندارد. بهتری فرصت و مکان برای یادگیری، تمرین و توسعه مهارتهای نرم، شرکت در دورههای کارآموزی است.
آکادمی همراه اول به عنوان یکی از پیشگامان ارائه دورههای کارآموزی به شما در دوره شبکههای ارتباطی و مبانی امنیت اینترنتاشیا این فرصت را میدهد تا با هر علاقهای وارد محیط حرفهای شوید و قبل از شروع به کار، مهارتهای نرم را بیاموزید و دانستههای خود را ارتقا دهید.
در دنیای رقابتی امروز، آگاهی و درک چرخه عمر محصول (Product Life Cycle) نهتنها یک مزیت، بلکه ضرورتی انکارناپذیر برای هر کسبوکاری محسوب میشود که به دنبال ماندگاری و رشد در بازار است. چرخه عمر محصول، نقشهای از سفر یک محصول را ترسیم میکند؛ از لحظه تولد و معرفی به بازار تا اوجگیری، بلوغ و […]
تصور کنید در دنیایی زندگی میکنیم که هیچ تغییری در آن رخ نمیدهد. همه چیز همانطور که همیشه بوده، ادامه دارد و خبری از نوآوری و تغییر نیست. در ابتدا ممکن است چنین دنیایی آشنا و حتی راحت به نظر برسد، اما خیلی زود یکنواخت و خستهکننده میشود. اینجاست که خلاقیت اهمیت پیدا میکند؛ چرا […]
مدیریت محصول پردرآمدترین شغل تابستان ۱۴۰۳ حساب میشود که بازاری مناسب و کاریابی آسانی دارد. بر اساس گزارش جاب ویژن فرصتهای شغلی مدیریت محصول ۶۵ درصد و حقوق آن هم ۳۳ درصد نسبت به سال قبل افزایش یافته است. از این رو متقاضیان مستعد و فعال بازار کار به دنبال پاسخ این سوال هستند که […]
فناوری اطلاعات یکی از مهمترین حوزههای تکنولوژی در دنیای امروز به شمار میرود و تمامی فناوریهایی که برای ذخیرهسازی، پردازش، حفاظت، انتقال و بازیابی اطلاعات به وجود آمدهاند، بخشهایی از فناوری اطلاعات به شمار میروند. یکی از مسائل مورد توجه در حوزه فناوری اطلاعات، مدیریت پروژههاست. اگرچه حرفه مدیریت پروژه به طور کلی قوانین و […]
ما همیشه قبل از اینکه راهی سفر شویم، برنامهی کامل سفر را میچینیم، هتل رزرو میکنیم، بلیطهایمان را از چند مدت قبل میخریم و تعیین میکنیم که در هر روز از سفر به کدام جاذبههای دیدنی سر بزنیم و چه کارهایی انجام دهیم. دلیل ما از انجام این اقدامات این است که مطمئن شویم برنامه […]
با توجه به تورمی بودن اقتصاد کشور ایران، سرمایهگذاری امری حیاتی برای آینده مالی افراد و حتی سازمان و شرکتهاست. شرکتها برای تامین مخارج و جا نماندن از رشد تورم، نیاز دارند که در کنار روشهای درآمدی خود، باقی تخممرغها را در سبد دیگری بگذارند. سرمایهگذاری سازمان از اقدامات هوشمندانهای محسوب میشود که یک مدیر […]
آکادمی همراه اول با هدف تربیت، توسعه و توانمندسازی نیروی انسانی در اکوسیستم دیجیتال در تابستان ۹۹ آغاز به کار کرده است. آکادمی به پشتوانهی تجربهی آموزش و توسعهی نیروی انسانی همراهاول میکوشد نیازهای آموزشی عمومی، تخصصی و شکاف میان تحصیلات آکادمیک و فضای کار بابرگزاری مسیرهای شغلی از جمله هوش مصنوعی، تحلیل گر داده ، کارشناس محصول و … پوشش دهد.