اگر از شما بپرسند که یک پروژه چگونه به موفقیت می‌رسد، چه جواب می‌دهید؟ شاید تعداد افراد متخصص در یک تیم را عامل موفقیت بدانید یا شاید بازاریابی و مارکتینگ خوب را. با این‌که هر یک از این عوامل به نوبه خود باعث موفقیت یک پروژه می‌شوند، عاملی که از همه مهم‌تر بوده و نقش بسیار مهمی را ایفا می‌کند، نحوه مدیریت پروژه است. حال چگونه می‌توان یک پروژه را به خوبی مدیریت کرد؟ رویکردهای گوناگونی برای این منظور وجود دارد ولی بهترین و رایج‌ترین آن اجایل (Agile) است اما اجایل چیست؟

در این مقاله به معرفی رویکرد اجایل، مزایا و معایب و متدولوژی‌های آن می‌پردازیم. اگر به دنبال روشی مناسب برای مدیریت بهتر و کارآمدتر پروژه‌های خود هستید، تا انتهای مقاله با ما همراه باشید.

توسعه محصول با اسکرام

 محمدرضا مرادی

 ۲۰ ساعت و ۴۳ دقیقه  ۱۵ نفر★★★★★ (۵.۰)

---

۱,۵۰۰,۰۰۰ تومان

خرید دوره

اجایل چیست؟

اجایل رویکردی برای مدیریت پروژه است که روی سریع‌تر و بهتر انجام دادن فعالیت‌های تیم توسعه، متمرکز است.

تصور کنید شما وظیفه دارید یک سیستم مدیریت محتوا (CMS) ساده‌ای را از ابتدا توسعه دهید. برای این کار، احتمالاً لیستی از ویژگی‌هایی که این سیستم باید داشته باشد، در نظر دارید. این ویژگی‌ها می‌تواند شامل مدیریت پست، پشتیبانی از چندین نویسنده، ویرایشگر متن و موارد دیگر باشد.

راه‌های زیادی وجود دارد که می‌توانید این سیستم را توسعه دهید. به‌عنوان‌مثال، می‌توانید کل سیستم را از صفر تا صد به یکباره توسعه دهید و تنها زمانی به مشتری یا کارفرمای خود نشان دهید که یک محصول قابل ارائه (MVP) داشته باشید. این راه لزوماً رویکرد بدی نیست اما فاصله زمانی زیادی بین شروع پروژه و مرحله نمایش وجود دارد و ممکن است مدیریت این روش کمی پیچیده باشد. از طرفی، کارفرما نیز احساس کند که در این مدت زمان، هیچ کاری انجام نمی‌شود. در چنین شرایطی، رویکرد اجایل می‌تواند راه‌حل مناسب‌تری باشد.

رویکرد اجایل بر تکرار سریع‌تر پروژه تمرکز می‌کند. در واقع، اصل اساسی مدیریت پروژه Agile تکرار سریع است. تکرار سریع به معنی تقسیم پروژه به اجزای کوچکی است که می‌توانید به‌سرعت آن‌ها را انجام دهید. هر بار که یکی از این تکرارها را تکمیل می‌کنید، می‌توانید آن را در کنار تیم و مشتریان خود بررسی کنید. با این کار مدیریت پروژه برایتان بسیار ساده‌تر و راحت‌تر خواهد بود. کارفرما نیز به طور منظم از نحوه پیشرفت کارها در جریان خواهد بود.

به عبارت بهتر، در فرآیند اجایل، بازخورد مستمری وجود دارد که به اعضای تیم اجازه می‌دهد تا به‌محض بروز مشکلات با آن‌ها سازگار شوند و همچنین ذی‌نفعان فرصتی برای برقراری ارتباط مداوم داشته باشند. اگرچه رویکرد اجایل در ابتدا برای توسعه نرم‌افزار ایجاد شده بود، اکنون به طور گسترده در اجرای انواع مختلف پروژه‌ها و در سازمان‌های گوناگون استفاده می‌شود.

مزایا و معایب اجایل چیست؟

اگرچه Agile هر روز محبوبیت بیشتری پیدا کرده و مزایای زیادی دارد، اما بدون چالش و عیب نیست. در اینجا برخی از مزایا و معایب کاربران Agile آورده شده است:

متدولوژی اجایل چیست؟

با این‌که اجایل را به‌عنوان رویکردی برای مدیریت پروژه می‌دانیم، درک این نکته مهم است که مدیریت پروژه اجایل بیشتر یک فلسفه است تا یک روش. Agile از نظر فنی به‌خودی‌خود یک روش نیست، بلکه یک ذهنیت برای نزدیک شدن به نحوه انجام پروژه‌هاست. Agile مشخص نمی‌کند که از کدام ابزارها و فرآیندها باید استفاده کنید، بلکه فلسفه استفاده از آن‌ها را بیان می‌کند که به عنوان روش یا متدولوژی اجایل شناخته می‌شوند.

در واقع، متدولوژی‌های اجایل قراردادهایی هستند که یک تیم برای پیشبرد پروژه خود از آن‌ها پیروی می‌کند.

انواع متدولوژی اجایل

هر متدولوژی، اصول و رویکرد متفاوتی را برای مدیریت پروژه در پیش می‌گیرد. با این‌حال همه آن‌ها از رویکرد اصلی یعنی اجایل پیروی می‌کنند. در اینجا مهم‌ترین متدولوژی‌های اجایل را معرفی می‌کنیم.

اسکرام (Scrum)

روش اسکرام به‌قدری در مدیریت پروژه اجایل پرکاربرد و معروف است که بسیاری از افراد، عبارت‌های اسکرام و اجایل را به‌جای یکدیگر استفاده می‌کنند، درحالی‌که اینطور نیست. با این اوصاف، سوال اینجاست که اسکرام چیست و چه فرقی با اجایل دارد؟

اسکرام معروف‌ترین متدولوژی اجایل است. در این روش، بازه‌های زمانی کوتاهی (مثلاً دو هفته) برای مدیریت بهتر پروژه در نظر گرفته می‌شود که به «اسپرینت» معروف‌اند. سپس رویکرد تکرار و سازش در پیش گرفته می‌شود. به عبارت بهتر، ابتدا وظایف کلی به وظیفه‌های کوچک‌تری تقسیم می‌شوند. سپس اولویت‌هایی به هر وظیفه داده می‌شود و در نهایت پس از دو هفته هر عضو تیم باید وظیفه‌های خود را به ترتیب اولویت انجام داده باشد. پس از دو هفته، برنامه و وظایف اسپرینت بعدی مشخص می‌شود.

البته در مقاله جداگانه‌ای به طور مفصل به «تفاوت‌های اسکرام و اجایل چیست؟» خواهیم پرداخت.

Lean

این روش در مورد حذف عملکردهای غیرضروری و ارائه ارزش بیشتر به مشتریان نهایی است. هنگامی که صحبت از توسعه نرم‌افزار می‌شود، روش Lean تست‌ها و وظایف سنگین را در طول فرآیند توسعه در اولویت قرار می‌دهد.

Extreme Programming (XP)

توسعه اجایل طبیعتاً رویکرد بسیار سریعی است. اما روش XP با اسپرینت‌هایی که معمولاً از یک تا سه هفته طول می‌کشند، سرعت کار را بسیار بیشتر می‌کند. ایده این متدولوژی این است که از طریق تکرار سریع‌تر اسپرینت‌ها و افزایش سطح مشارکت کاربر، پروژه‌ها می‌توانند بسیار کارآمدتر اجرا شوند.

Kanban

Kanban یک رویکرد بصری برای Agile است. تیم‌ها از ابزارهای آنلاین کانبان برای نشان دادن وضعیت دقیق وظایف خاصی که در فرآیند توسعه وجود دارند، استفاده می‌کنند. کانبان دارای بوردهایی است که هر یک از آن‌ها ستون‌هایی با وضعیت «انجام نشده»، «در حال انجام» و «انجام شده» دارند. ابتدا وظایف درون ستون «انجام نشده» قرار می‌گیرد. سپس وقتی اعضای تیم شروع به کار روی هر وظیفه می‌کنند، آن را به ستون «در حال انجام» منتقل می‌کنند. پس از تکمیل وظیفه هم، آن را به ستون «انجام شده» انتقال می‌دهند.

APF

APF مخفف Adaptive Project Framework است. این روش از این ایده شکل گرفت که عوامل ناشناخته می‌توانند در هر زمانی در طول پروژه ظاهر شوند. این تکنیک عمدتاً برای پروژه‌های IT استفاده می‌شود که در آن تکنیک‌های سنتی مدیریت پروژه جایگاهی ندارند.
این متدولوژی مبتنی بر این ایده است که منابع پروژه می‌توانند در هر زمان تغییر کنند. به‌عنوان‌مثال، بودجه می‌تواند تغییر کند، جدول زمانی می‌تواند تغییر کند یا اعضای تیمی که روی پروژه کار می‌کنند ممکن است به تیم‌های مختلف منتقل شوند. APF بر منابعی که یک پروژه دارد در مقابل منابعی که یک پروژه نیاز دارد، تمرکز می‌کند.

ASD

ای‌اس‌دی که مخفف Adaptive Software Development است، به تیم‌ها کمک می‌کند تا به‌سرعت با نیازهای در حال تغییر سازگار شوند. تمرکز اصلی این فرآیند سازگاری مداوم است. مراحل این نوع پروژه که شامل حدس و گمان، همکاری و یادگیری است، امکان یادگیری مداوم را حین پیشرفت پروژه فراهم می‌کند. تیم‌هایی که رویکرد ASD را اجرا می‌کنند، معمولاً در هر سه مرحله ASD به طور هم‌زمان حضور دارند چرا که به دلیل ساختار غیرخطی آن، فازها با یکدیگر همپوشانی دارند.

رویکرد اجایل چیست و چگونه کار می‌کند؟

فرآیند توسعه نرم‌افزار Agile مجموعه‌ای از مراحل است که باید به ترتیب انجام شود. اهمیت توالی به شرح زیر است:

• الزامات: در این مرحله، سازمان‌ها اطلاعاتی را در مورد نیازهای مشتری جمع‌آوری کرده و آن‌ها را بر اساس عوامل مختلف اولویت‌بندی می‌کنند. این یک عامل اولیه برای درک مسیر پروژه و پیشرفت آن است.
• برنامه‌ریزی: توسعه یک برنامه بخشی ضروری برای ارائه نرم‌افزار کامل با تمام ویژگی‌هاست. این برنامه شامل زمان توسعه و تحویل هر تکرار است.
• توسعه: توسعه نرم‌افزار توسط تیم توسعه و با استفاده از تکرارهای مکرر و سریع انجام می‌شود.
• تست: این مرحله شامل تست نرم‌افزار است تا اطمینان حاصل شود که کیفیت ارائه شده توسط سازمان، نیازهای مشتری را برآورده می‌کند.
• استقرار: در این مرحله، سازمان به هدف نهایی خود رسیده و نرم‌افزار مربوطه به طور کامل اجرا می‌شود.
• تعمیر و نگهداری: نرم‌افزار به طور منظم برای اطمینان از برآورده شدن نیازها و انتظارات مشتریان نگهداری و به‌روزرسانی می‌شود.

اسکرام: فریم‌ورکی قدرتمند برای توسعه محصول

در بالا گفتیم که اسکرام معروف‌ترین و پرکاربردترین متدولوژی اجایل است و بسیاری از تیم‌های بزرگ و کوچک از این روش برای مدیریت پروژه خود استفاده می‌کنند. گفته می‌شود تقریباً ۹۰ درصد شرکت‌ها از این روش بهره می‌برند. این روش برای مدیریت تیم‌های مختلف از جمله توسعه‌دهندگان محصول کاربرد دارد اما چگونه می‌توان آن را یاد گرفت؟

همراه اول در دوره آموزشی توسعه محصول با اسکرام به طور کامل توضیح داده که اجایل چیست و نحوه مدیریت پروژه و کار با مهم‌ترین متدولوژی آن یعنی اسکرام چگونه است. به کمک اسکرام می‌توانید به‌راحتی پروژه‌های خود را مدیریت کرده و تک‌تک وظایف را به ترتیب و منظم انجام دهید. اگر تا الان چالش‌هایی را در مدیریت پروژه خود داشته‌اید، توصیه می‌کنیم در این دوره شرکت کرده و توانایی لازم برای این کار را کسب کنید.