مدیریت اضطراب و استرس در زندگی فردی و شغلی
۱۳۸۶ نفر
۳ساعت
۳۰۰,۰۰۰ تومان
خرید دوره
منو
منو
استرس و اضطراب دو مسئله روانشناختی شایع هستند که در جامعه مدرن ما بسیار رایج شده‌اند. همه ما در زندگی روزمره با موقعیت‌هایی روبرو میشیم که میتونن منجر به تجربه استرس و اضطراب بشن. اما چرا برخی افراد با این مشکلات روانشناختی بیشتر از دیگران آسیب می‌بینن؟
در این مقاله، قصد داریم به سوالات مربوط به استرس و اضطراب از نظر روانشناسی پاسخ دهیم. ابتدا استرس و اضطراب و تفاوتشان را بررسی می‌کنیم و سپس به عوامل مختلفی که میتونن به بروز این مشکلات روانشناختی کمک کنن؛ می‌پردازیم.
یکی از وظایف روانشناسان این است که دریابند اضطراب چگونه شکل می‌گیرد، علل آن چیست و چگونه می‌توان آن را مدیریت کرد. بطور کلی اضطراب را می‌توان به دو دسته عمده تقسیم کرد: اضطراب طبیعی و اضطراب غیرطبیعی.
اضطراب طبیعی مربوط به واکنش طبیعی انسان در مواجهه با تهدیدها و موقعیت‌های استرس‌زا است. این نوع اضطراب معمولا موقتی است و پس از وقوع حادثه موردنظر برطرف می‌شود.
اما اضطراب غیرطبیعی، که معمولا به‌عنوان اضطراب بیمارگونه نیز شناخته می‌شود، به وضعیتی اشاره دارد که افراد در آن به‌صورت مداوم و بیش‌از‌حد اضطراب دارند، حتی در موقعیت‌هایی که به نظر عمومی تهدید تلقی نمی‌شود. این نوع اضطراب می‌تواند به‌شدت زندگی روزمره فرد را تحت تاثیر قرار دهد و در صورت عدم مدیریت مناسب، افسردگی و اختلالات دیگری نیز به همراه دارد.
روانشناسان برای تشخیص و مدیریت اضطراب، از روش‌های مختلفی استفاده می‌کنند که شامل مصاحبه با فرد برای درک و بررسی علائم، استفاده از پرسشنامه‌ها و ابزارهای ارزیابی و تعیین درجه و شدت اضطراب است. سپس، ترکیبی از روش‌های روانشناسی مثل روان‌درمانی گفتاری، تکنیک‌های تمرینی و مهارت‌های مدیریت استرس می‌توانند برای مدیریت و کاهش اضطراب استفاده شوند.
اضطراب علل مختلفی دارد و از دیدگاه روانشناسی، می‌توان آن را به عوامل زیر نسبت داد:
اضطراب از نظر روانشناسی به‌عنوان یک وضعیت روانی تعریف می‌شود که با احساس نگرانی، ترس و ناراحتی نسبت به موقعیت‌ها، رویداد‌ها یا ایده‌هایی که به نظر فرد تهدید کننده می‌آیند، همراه است. این احساس اضطراب ممکن است به‌صورت فیزیکی (مانند: تنگی نفس، تپش قلب، لرزش، عرق) و یا به‌صورت روانی (مانند: نگرانی مداوم، ترس از بروز حادثه ناگوار، احساس عدم کنترل) بروز کند.
اضطراب در‌واقع یک واکنش طبیعی و ضروری برای بقا است، زیرا به فرد کمک می‌کند تا در مواجهه با خطرات و تهدیدها، مکانیزم‌هایی مانند “مبارزه” و یا “فرار” را انتخاب کند. با‌این‌حال، وقتی اضطراب به میزان زیاد و نسبت به موقعیت‌های غیر تهدیدکننده حاکم می‌شود و زندگی روزمره فرد را تحت تاثیر قرار می‌دهد، می‌توان آن را به‌عنوان یک اختلال روانی معرفی کرد.
در بخش زیر، برخی از انواع اضطراب را بررسی می‌کنیم:
برای درک تعریف اضطراب، باید به خاطر داشت که اختلال اضطرابی در افراد مختلف به شکل‌های متفاوتی رخ می‌دهد. احساس کنید در وسط یک ساختمان درحال ریزش قرار دارید و هیچ‌چیزی جز یک چتر در دست ندارید. احساس می‌کنید که درون یک چرخ‌فلک قرار دارید که با سرعت ۶۵ کیلومتر در ساعت در حرکت است و نمی‌توانید آن را کنترل کنید.
علاوه‌بر این، ممکن است بسیار ناراحت و عصبی باشید و قلبتان تند‌تر بزند. همچنین در خواب با کابوس‌ها، وحشت و یا افکار ناراحت کننده و خاطرات ناخوشایند مواجه شوید که نمی‌توانید آنها را کنترل کنید. بهطورکلی، احساس ترس و دلهره کنید و از مکان یا وقوع یک اتفاق خاص بترسید.
مکاتب روانشناسی هرکدام نظریه‌های خاصی درباره اضطراب دارند که در این بخش به معرفی آنها می‌پردازیم.
نظریه زیست شناختی
این نظریه بر اساس معیار‌های قابل اندازه‌گیری است که فعالیت مغز در بیماران دارای اختلال اضطرابی را با افراد سالم مقایسه می‌کند. برخی از مردم ممکن است بر اساس یک حساسیت بیولوژیک به بروز اختلالات اضطرابی آسیب‌پذیر‌تر باشند. روش زیست شناختی قشر پیشانی را به‌عنوان منبع فیزیولوژیک اضطراب در نظر می‌گیرد. این قشر به دلیل رابطه با ناحیه پاراهیپوکامپ، شکنج سینگولا و هیپوتالاموس در تولید اضطراب نقش دارد.
نظریه رفتارگرایی
این نظریه بر این باور است که اضطراب یک واکنش شرطی شده به محیط خاص است. در یک الگوی شرط‌ساز (کلاسیک) به‌عنوان مثال، کسی که حساسیت غذایی ندارد پس از خوردن حلزون صدف‌دار در یک رستوران دچار ناراحتی شدید می‌شود. دفعه بعدی که با حلزون روبرو می‌شود ممکن است حس نامطلوبی داشته باشد. ممکن است چنین فردی به هر غذایی که خودش درست نکرده باشد حساسیت و بدبینی نشان دهد.
نظریه روانکاوی
فروید معتقد بود که اضطراب نشانه‌ای از خطری است که به من یا شخصیت آگاه حمله می‌کند. او اضطراب را پایه و اساس همه اختلالات روانی در نظر می‌گرفت. به گفته او، وقتی من با خواسته‌های محیط یا تنش‌های درون من و فرامن روبرو می‌شود، اضطراب را تجربه می‌کند. فروید با استفاده از روانکاوی سعی می‌کرد که تعارضات ناخودآگاه را شناسایی و حل کند.
نظریه شناختی
روانشناسان شناختی اخیرا به این حقیقت پی برده‌اند که انسان یک موجود متفکر است. جورج کلی روانشناس آمریکایی یکی از پیشگامان این مکتب است که یک سیستم به نام روانشناسی ساختار شخصیتی را تاسیس کرده و فروض پایه‌ی خود را بدین صورت بیان می‌کند که هر فرد در حقیقت یک دانشمند است و همواره در حال فهمیدن، درک کردن، تفکر کردن، تغییر کردن و… است.
علوم زیستی
بهطورکلی، اضطراب با تغییرات در سطح هورمون‌ها، پیام‌های عصبی، سیستم ایمنی و سامانه عصبی مرکزی همراه است. برخی از علائم فیزیولوژیک اضطراب عبارتند از: تپش قلب، تعرق، لرزش دست، خشک شدن دهان، سختی در تنفس، گرفتگی عضلات و درد معده. برخی از علائم روانشناختی اضطراب عبارتند از: نگرانی، ترس، بدبینی، بروز حافظه کوتاه‌مدت، سخت تمرکز کردن و خستگی.
برای درمان اضطراب، روش‌های مختلفی وجود دارد که بسته به‌شدت و نوع اضطراب مورد استفاده قرار می‌گیرند. بعضی از روش‌های درمان اضطراب عبارتند از: دارو درمانی، روان‌درمانی، تغذیه سالم، فعالیت بدنی منظم، تکنیک‌های تنفس و آرام‌سازی، مدیریت استرس و حل مسئله. همچنین بعضی از روش‌های پیشگیری از اضطراب عبارتند از: داشتن رابطه‌های سالم و تعامل با دوستان و خانواده، کاهش مصرف کافئین و دور بودن از منابع خبر و رسانه.
فروید سه نوع اضطراب را تشخیص داد:
جمع‌بندی
اضطراب به‌عنوان یک احساس ناخوشایند و نگرانی شدید در مواجهه با تهدید‌های محتمل در نظر گرفته می‌شه. این احساس ممکنه به‌صورت فیزیکی و روانی تجربه بشه و می‌تونه تاثیرات منفی بر روی زندگی روزمره و عملکرد اجتماعی فرد داشته باشه. روانشناسی و آگاهی از مکاتب اون می‌تونه به شما راهکارهای مفیدی برای مقابله با اضطراب بده که تو این مقاله مکاتب و راهکارهاشونو براتون اوردیم و امیدواریم که تونسته باشیم به سوالاتتون در زمینه اضطراب جواب بدیم.
با توجه به تاثیر زیادی که اضطراب بر سلامت فکر و روان ما انسان‌ها دارد، اگر به دنبال کنترل و مدیریت اضطراب و استرس در خود و دیگران هستید، پیشنهاد می‌کنیم محتوای آموزشی دوره مدیریت اضطراب و استرس در زندگی فردی و شغلی را مشاهده کنید.
منابع:
آکادمی همراه اول با هدف تربیت، توسعه و توانمندسازی نیروی انسانی در اکوسیستم دیجیتال در تابستان ۹۹ آغاز به کار کرده است. آکادمی به پشتوانه‌ی تجربه‌ی آموزش و توسعه‌ی نیروی انسانی همراه‌اول می‌کوشد نیازهای آموزشی عمومی، تخصصی و شکاف میان تحصیلات آکادمیک و فضای کار را پوشش دهد.
