1. خانه
  2. مقالات
  3. قرارداد تجاری الفبای صفر تا ۱۰۰ موفقیت در دنیای تجارت

قرارداد تجاری الفبای صفر تا ۱۰۰ موفقیت در دنیای تجارت

قرارداد تجاری الفبای صفر تا 100 موفقیت در دنیای تجارت
تعداد بازدید: ۱۶۱۵

مهم نیست مدیرعامل یک کسب‌وکار بزرگ باشید یا صاحب یک مغازه کوچک، به‌هرحال برای پیشبرد کارهای خود لازم است که با اشخاص یا کسب‌وکارهای مختلف وارد معامله و پروسه نوشتن قرارداد تجاری شوید. حتی گاهی در خرید یک وسیله مثل ماشین نیز باید قرارداد‌هایی نوشته شود. ازاین‌رو، لازم است که حتماً بدانید قرارداد تجاری چیست و چه نکاتی باید در آن رعایت شود.

همچنین باید با مدیریت قراردادهای تجاری و نحوه نوشتن آن‌ها در سازمان و هیئت مدیره آشنا باشید. به همین خاطر در این مقاله به آموزش صفر تا صد قراردادهای تجاری پرداخته و نکات و موارد لازم را بیان می‌کنیم. برای این‌که بتوانید بهترین قرارداد تجاری را منعقد کنید، تا انتهای مقاله همراه ما باشید.

قرارداد تجاری چیست؟ 

قرارداد تجاری یک توافق الزام‌آور قانونی بین دو طرف یا بیشتر است که هرگونه معامله انجام شده در محیط کسب‌وکار را کنترل می‌کند. به طور معمول، این قراردادهای تجاری توسط خریدار یا فروشنده تنظیم شده و شرایط خاص توافق را شرح می‌دهد. این شرایط خاص می‌تواند شامل موارد زیر باشد:

  • تعهدات هر طرف: اینکه هر طرف چه چیزی را وعده می‌دهد.
  • زمان‌بندی انجام تعهدات: چه زمانی این وعده‌ها باید انجام شود.
  • تحویل کالا یا خدمات: چه چیزی تحویل داده خواهد شد.
  • زمان پرداخت: زمان سررسید پرداخت برای محصولات یا خدمات چه تاریخی است.

تعریف و مدیریت قرارداد تجاری مبحثی گسترده بوده و نمی‌توان آن را در یک نوع خاص خلاصه کرد زیرا توافقات حقوقی را می‌توان تقریباً در همه حوزه‌های کسب‌و‌کار به کار برد. برای مثال، هنگام استخدام یک کارمند، قراردادی رسمی میان کارمند و شرکت بسته می‌شود. همچنین، زمان که محصول یا خدماتی به مشتری ارائه می‌شود، اغلب طرفین قرارداد، جزئیات و شرایط همکاری را در نوشته و امضا می‌کنند، خواه این ارائه محصول یا خدمات درون کشوری باشد یا خواه بین‌المللی. در کل، مثال‌های بسیاری برای قرارداد تجاری می‌توان زد که در ادامه مقاله، نمونه‌ای از قراردادهای تجاری را ارائه خواهیم داد.

انواع قراردادهای تجاری

انواع قراردادهای تجاری

همان‌طور که یک کسب‌وکار به بخش‌های مختلفی تقسیم می‌شود، قراردادهای تجاری نیز دسته‌بندی‌های خاص خود را دارند که آشنایی با آن‌ها برای مدیریت قراردادهای تجاری الزامی هستند. این قراردادها را می‌توان به‌طورکلی در سه دسته طبقه‌بندی کرد:

  • قراردادهای فروش: این قراردادها توافقنامه‌هایی هستند که چگونگی فروش، خرید یا انتقال کالا و خدمات را مشخص می‌کنند. نمونه‌های رایج قراردادهای فروش شامل فاکتور فروش، سفارش خرید، شرح خدمات (Statement of Work) و ضمانت‌نامه‌ها می‌شود.
  • قراردادهای استخدام/منابع انسانی: قراردادهای استخدام برای تنظیم تمامی جنبه‌های روابط کارفرما و کارمند به طور مثال مصاحبه شغلی و غیره به کار می‌روند. این دسته شامل قراردادهای کلی استخدام، توافقنامه‌های عدم رقابت و توافقنامه‌های پیمانکار مستقل می‌شود.
  • قراردادهای تأمین‌کننده: قراردادهای تأمین‌کننده، توافقنامه‌های قانونی بین کسب‌وکارها و تأمین‌کنندگانشان هستند که به موجب آن‌ها مبادله کالا و محصولات را تنظیم می‌کنند. نمونه‌های رایج قراردادهای تأمین‌کننده شامل قراردادهای با قیمت ثابت و توافقنامه‌های توزیع می‌شود.
  • با اشراف به چگونگی مدیریت قراردادهای تجاری و دسته‌بندی‌های آن‌ها، اکنون باید سراغ انواع قراردادهای تجاری برویم. حدود ۲۵ نوع قرارداد تجاری وجود دارد که در ادامه، هر یک را به صورت خلاصه مطرح می‌کنیم.
  • قراردادهای خدمات: توافقنامه‌هایی برای دریافت یا ارائه خدمات خاص.
  • فروش کالا: توافقنامه‌هایی برای خرید و فروش کالاهای فیزیکی.
  • قراردادهای استخدام: توافقنامه‌هایی برای تعیین شرایط استخدام کارمند.
  • قراردادهای پیمانکار مستقل: توافقنامه‌هایی برای همکاری با فردی خارج از چارچوب استخدام.
  • توافقنامه‌های عدم افشا (NDA): توافقنامه‌هایی برای محرمانه نگه‌داشتن اطلاعات حساس.
  • قراردادهای اصلی خدمات (MSA): توافقنامه کلی برای خدمات مستمر بین دو طرف.
  • قراردادهای املاک و مستغلات: توافقنامه‌هایی برای خرید، فروش، رهن یا اجاره ملک.
  • یادداشت تفاهم (MOU): سندی غیرالزام‌آور که بیانگر قصد همکاری طرفین است.
  • قراردادهای مشارکت و سرمایه‌گذاری مشترک: توافقنامه‌هایی برای همکاری دو یا چند کسب‌وکار در یک پروژه.
  • توافقنامه‌های عدم رقابت: توافقنامه‌هایی برای محدود کردن فعالیت‌های رقابتی کارمند پس از ترک کار.
  • توافقنامه‌های مجوز: توافقنامه‌هایی برای کسب اجازه استفاده از مالکیت معنوی مانند حق تکثیر یا علائم تجاری.
  • توافقنامه‌های فرانچایز: توافقنامه‌هایی برای راه‌اندازی کسب‌وکار با استفاده از برند و مدل کسب‌وکار شخص دیگر.
  • سفارشات خرید: اسنادی برای درخواست رسمی خرید کالا از تامین‌کننده.
  • توافقنامه‌های توزیع: توافقنامه‌هایی برای فروش و توزیع محصولات یک شرکت توسط شرکت دیگر.
  • توافقنامه‌های مشاوره: توافقنامه‌هایی برای دریافت مشاوره تخصصی از یک فرد یا شرکت.
  • قراردادهای اجاره: توافقنامه‌هایی برای اجاره ملک، تجهیزات یا سایر دارایی‌ها برای مدت زمان مشخص.
  • قراردادهای نمایندگی: توافقنامه‌هایی برای اعطای اختیار به فرد یا شرکت برای عمل به نیابت از طرف دیگر.
  • قراردادهای تبلیغاتی: توافقنامه‌هایی برای تبلیغ محصولات یا خدمات یک شرکت در رسانه‌های مختلف.
  • توافقنامه‌های محرمانگی: توافقنامه‌هایی برای محرمانه نگه‌داشتن اطلاعات کلی، نه فقط اطلاعات حساس.
  • قراردادهای تامین کالا: توافقنامه‌هایی برای تامین مستمر کالا از یک تامین‌کننده.
  • قراردادهای نگهداری و تعمیر: توافقنامه‌هایی برای دریافت خدمات نگهداری و تعمیر برای دارایی‌ها.
  • قراردادهای وام: توافقنامه‌هایی برای قرض گرفتن پول با تعهد بازپرداخت همراه با بهره.
  • قراردادهای کارگزاری: توافقنامه‌هایی برای خرید و فروش دارایی‌های مالی از طریق کارگزار.
  • قراردادهای سهام‌داران: توافقنامه‌هایی که حقوق و مسئولیت‌های سهام‌داران شرکت را مشخص می‌کند.
  • قراردادهای اشتراک: توافقنامه‌هایی برای دسترسی منظم به خدمات یا محصولات با پرداخت هزینه دوره‌ای.

لازم به ذکر است که اکثر قراردادهای تجاری، قراردادهای دو جانبه هستند. یعنی هر دو طرف قرارداد، متقابلاً تعهداتی را برعهده می‌گیرند.

نحوه نوشتن قرارداد تجاری

نحوه نوشتن قرارداد تجاری

نوشتن و مدیریت قراردادهای تجاری شامل ۹ مرحله است که هر بند به نوبه خود اهمیت زیادی دارد. البته هر یک از بندهای ذکر شده بسته به شرایط موجود و نوع قرارداد تجاری می‌تواند تغییر پیدا کند. فقط باید هر دو طرف از این تغییر آگاه بوده و آن را تایید کنند. همچنین می‌توانید مواردی را که برای شما مهم است و در این بندها ذکر نشده، با توافق طرفین در قرارداد بنویسید.

مشخص کردن طرفین قرارداد

ابتدا با ذکر واضح و کامل نام و آدرس قانونی تمام طرف‌های درگیر در قرارداد شروع کنید. این شفافیت برای رفع ابهام در قرارداد لازم است و تضمین می‌کند که قانون می‌تواند هر یک از طرفین را به طور عادلانه مسئول نگه دارد.

تعریف مفاد و شرایط قرارداد

این بخش، قلب قرارداد شماست. تعهدات، مسئولیت‌ها و انتظارات همه طرفین را با زبانی روشن و بدون ابهام، شرح دهید. جزئیات مربوط به دامنه کار، موارد تحویلی، مهلت‌های زمانی و هرگونه استاندارد یا معیار عملکرد را در نظر بگیرید. هرچه جزئیات این بخش بیشتر باشد، احتمال سوءتفاهم کمتر می‌شود.

تعیین شرایط پرداخت

به طور واضح مشخص کنید که چگونه، چه زمانی و تحت چه شرایطی پرداخت‌ها انجام خواهد شد. این موضوع باید شامل جدول زمانی پرداخت، روش‌های پرداخت قابل‌قبول و جریمه‌های دیرکرد (در صورت وجود) باشد. این شفافیت برای ثبات مالی و اعتماد ضروری است.

تعیین شرایط فسخ قرارداد

قراردادها قرار نیست برای همیشه برقرار باشند. حتماً یک بند خاتمه یا فسخ در قرارداد بگنجانید. اگر یکی از طرفین به طور مداوم در پرداخت‌ها تاخیر داشته باشد یا به تعهدات خود عمل نکند، باید سازوکاری برای خاتمه دادن به قرارداد وجود داشته باشد.

این خاتمه می‌تواند به‌محض محقق شدن اهداف هر دو طرف باشد یا توافقی باشد که به موجب آن هر یک از طرفین در صورت نقض یک بند مهم از قرارداد توسط طرف دیگر، پس از ارائه اخطار مناسب، بتواند قرارداد را فسخ کند.

بند فورس ماژور

حتماً یک بند «فورس ماژور» (Force Majeure) در قرارداد خود بنویسید. فورس ماژور اصطلاحی فرانسوی به معنای «نیروی برتر» است. این بند، طرفین قرارداد را در صورت بروز اختلال قابل‌توجه و غیرمنتظره خارج از کنترل آن‌ها، مانند بلایای طبیعی، جنگ یا همه‌گیری، از مسئولیت مبری می‌کند.

هنگام نوشتن بند فورس ماژور، ذکر جزئیات کلیدی ضروری است. از عباراتی مانند «حوادث غیرمنتظره» یا «شرایط خارج از کنترل ما» استفاده نکنید، زیرا این عبارات مبهم هستند. ذکر صریح انواع رویدادهایی که این بند را فعال می‌کنند، مؤثرتر است. برای مثال، سیل، زلزله، جنگ، اقدامات تروریستی و اقدامات دولتی عبارات صحیح‌تری برای استفاده در این بند هستند.

محرمانگی را در نظر بگیرید

حتماً یک بند محرمانگی در قرارداد خود داشته باشید. هنگام انعقاد یا مدیریت قراردادهای تجاری، طرف مقابل اغلب به شیوه‌های کسب‌وکار، رازهای تجاری و مالکیت فکری شما دسترسی پیدا می‌کند. اگر نمی‌خواهید طرف مقابل این اطلاعات را به اشتراک بگذارد، بندی را درج کنید که طرف مقابل را از افشای اطلاعات کسب‌وکار شما یا اطلاعات موجود در قرارداد به سایر طرفین منع کند.

دریافت مشاوره حقوقی

اطمینان حاصل کنید که قرارداد شما با قوانین و مقررات قابل‌اجرا مطابقت داشته باشد. این ممکن است شامل قوانین ایالتی، مقررات فدرال یا الزامات قانونی خاص صنعت شما باشد. مشاوره با یک متخصص حقوقی می‌تواند به شما در اطمینان از تطابق و الزام‌آور بودن قراردادتان کمک کرده و همچنین در حفظ انطباق با قرارداد یاری‌تان کند.

بازبینی و اصلاح قرارداد

تمام طرفین را تشویق کنید تا قرارداد را به طور کامل بررسی کنند. فضا را برای مذاکره و بحث، باز بگذارید تا با تجدیدنظرهای صورت گرفته، قراردادی متعادل و رضایت‌بخش برای همه طرف‌های درگیر تنظیم شود. علاوه بر این، این رویکرد مشارکتی، درک و احترام متقابل را تقویت می‌کند.

امضای سند

هنگامی که همه طرفین با شرایط موافقت کردند، زمان رسمی شدن آن فرا رسیده است. قرارداد را با استفاده از نرم‌افزار مدیریت قرارداد یا ابزار امضای الکترونیکی دیگری امضا کنید و مطمئن شوید که هر طرف برای بایگانی خود یک نسخه دریافت می‌کند. همچنین یک نسخه در بانک اطلاعات قراردادهای خودتان نگه دارید.

با دنبال کردن این مراحل در فرآیندهای انعقاد قرارداد، یک قرارداد تجاری مستحکم ایجاد خواهید کرد که به‌عنوان یک پایه حقوقی قوی برای معامله عمل می‌کند. همیشه قبل از امضا مطمئن شوید که مفاد قرارداد را به طور کامل درک کرده‌اید.

نمونه قراردادهای تجاری

نمونه قراردادهای تجاری

تا این بخش گفتیم که قرارداد تجاری چیست و چگونه می‌توان آن را نوشت. بیایید در این بخش نمونه‌ای از مدیریت قراردادهای تجاری را با هم مرور کنیم. فرض کنید شرکتی در زمینه فناوری اطلاعات به دنبال استخدام یک برنامه‌نویس جاوا برای تیم خود است.

مفاد قرارداد به شرح زیر است:

مشخصات طرفین:

  • شرکت «توسعه فناوری اطلاعات» به‌عنوان کارفرما
  • آقای «احمد محمدی» به‌عنوان کارمند
  • موضوع قرارداد: استخدام به‌عنوان برنامه‌نویس جاوا

شرح وظایف:

  • نوشتن کد برنامه‌های جاوا
  • تست و اشکال‌زدایی کد
  • همکاری با سایر اعضای تیم
  • ساعت کاری: ۸ صبح تا ۵ عصر
  • حقوق: ۲۰ میلیون تومان در ماه

مزایا:

  • بیمه تامین اجتماعی
  • بیمه تکمیلی
  • سنوات
  • مدت قرارداد: ۱ سال

شرایط فسخ:

  • هر دو طرف می‌توانند با ۳۰ روز اخطار قبلی قرارداد را فسخ کنند.
  • در صورت عدم انجام تعهدات توسط هر یک از طرفین، طرف دیگر می‌تواند قرارداد را فسخ کند.

شروط:

آقای «احمد محمدی» موظف است که در طول مدت قرارداد و ۱ سال پس از آن، برای هیچ یک از رقبای شرکت «توسعه فناوری اطلاعات» کار نکند.

نکات حقوقی قرارداد تجاری

آموزش نوشتن و مدیریت قراردادهای تجاری به کسب‌وکار شما کمک می‌کند تا از بروز مشکلات حقوقی در آینده جلوگیری کنید اما در این بین نکاتی وجود دارد که باید در نوشتن قرارداد رعایت شوند. در اینجا به این نکات کلیدی می‌پردازیم:

  • مکتوب کنید، حتی اگر قانون الزامی ندارد: توافقات شفاهی در بسیاری از موارد قانونی و الزام‌آور هستند، اما اجرای آن‌ها در دادگاه اغلب دشوار است (و در برخی موارد اصلاً قابل‌اجرا نیستند). در دنیای تجارت، حتی اگر قانون ملزم به قرارداد کتبی نباشد، بهتر است اکثر توافقات به‌صورت کتبی انجام شود.
  • ساده بنویسید، از اصطلاحات پیچیده حقوقی پرهیز کنید: برخلاف تصور بسیاری از وکلا، برای اینکه یک قرارداد قابل‌اجرا باشد، نیازی به استفاده از عبارات حقوقی پیچیده و قدیمی ندارید. در عوض، جملات کوتاه و واضح با عناوین پاراگراف ساده و شماره‌گذاری شده بنویسید تا خواننده بداند در هر پاراگراف چه موضوعی مطرح شده است.
  • طرفین قرارداد را به‌درستی معرفی کنید: شما باید نام‌های قانونی صحیح طرفین قرارداد را درست و به طور کامل ذکر کنید تا مشخص باشد که چه کسی مسئول اجرای تعهدات تحت توافق است.
  • تمام جزئیات را مشخص کنید: متن قرارداد باید حقوق و تعهدات هر طرف را با جزئیات شرح دهد. هیچ‌چیزی را از قلم نیندازید. اگر در مورد چیزی به‌صورت شفاهی صحبت و توافق کرده‌اید اما در قرارداد ذکر نشده، اجرای آن تقریباً غیرممکن خواهد بود. در دنیای حقوق قراردادها، قضات (با چند استثنا) تنها مفاد خود قرارداد را تفسیر می‌کنند که به‌عنوان «چهارچوب قرارداد» شناخته می‌شود، نه آنچه طرفین به یکدیگر گفته‌اند.
    اگر فراموش کرده‌اید موردی را درج کنید، همیشه می‌توانید یک الحاقیه کوتاه کتبی تهیه کنید. همچنین، اگر هنوز قرارداد را امضا نکرده‌اید، می‌توانید تغییر را به‌صورت دست‌نویس در قرارداد ذکر کنید. درصورتی‌که طرفین این تغییر را تأیید کنند، جزئی از قرارداد لحاظ می‌شود.

البته این نکات، همه نکات لازم برای نوشتن و امضای قرارداد تجاری نیست. جزئیات بسیار ریز اما مهمی در مدیریت قراردادهای تجاری وجود دارد که باید همه آن‌ها را برای دستیابی به یک قرارداد اصولی و درست رعایت کنید. برای این کار توصیه می‌کنیم در دوره آموزش سازمانی آکادمی همراه اول شرکت کنید تا علاوه بر آموزش مفاد قرارداد تجاری و نحوه نوشتن آن، نمونه‌هایی واقعی از قراردادها را مشاهده و به‌صورت عملی قراردادهایی را بنویسید. با این کار می‌توانید از جزئیات کامل قراردادهای تجاری باخبر شده و در مواقع لازم به‌درستی آن‌ها را پیاده‌سازی کنید.

منابع:

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

شماره همراه شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند

موضوعات داغ

دوره‌های مرتبط

مقالات مرتبط