ممکن است تابحال در فضای کار خودتان کلمه «اسکرام» یا «اسپرینت» را شنیدهاید. Scrum در واقع یک چارچوب مدیریت پروژه agile است که انجام وظایف و پیگیری آنها را راحتتر میکند. اسکرام در ابتدا برای توسعه نرمافزار استفاده میشد اما با موفقیت در دیگر زمینههای مدیریت پروژه نیز به کار گرفته شده است. این چارچوب طراحی شده است تا پروژههای پیچیده را با تجزیه به وظایف کوچکتر و قابل مدیریت به نام Sprint تقسیم بندی کند. اسکرام بر اساس اصول شفافیت، بازرسی و انطباق، با تمرکز بر تولید ارزش بیشتر به صورت مکرر و تدریجی، عمل میکند. در این مقاله میخواهیم بصورت کامل بررسی کنیم که اسکرام چیست؟ چطور اجرا میشود و چه ساختاری دارد؟
در اسکرام، پروژهها از طریق یک پروسه تکرار شدنی به نام Sprintها پیش میروند که معمولا هر اسپرینت دو تا چهار هفته طول میکشد و همانطور که Sprintها ادامه مییابد، مشکلات پروژه شناسایی شده و برنامهریزیها نیز غنیتر میشوند. علاوه بر این، اگر اسکرام در مدیریت پروژه بهکار گرفته شود، در مواقع تغییرات ناگهانی، تیم به سرعت با تغییرات سازگار میشود و برای مشکلات راهحل پیدا میکند. پس از طریق این فرآیند تکراری، برنامههای تیم به صورت تدریجی و مستمر بهبود پیدا میکند.
agile به یک طرز تفکر در توسعه نرمافزار اشاره دارد. در واقع اجایل فلسفهای است که در سطح سازمانی اتخاذ شده تا همه اعضای تیم بر بهبود مستمر و ارائه ارزش به مشتریان تمرکز کنند. اسکرام چارچوبی برای انجام کار در طرز تفکر agile است. اسکرام از تمام اصول اصلی اجایل برای تعریف روشها برای تسهیل پروژه استفاده میکند و بسیاری از متدولوژیهای مختلف، رویکردی اجایل برای مدیریت پروژه دارند.
از آنجائیکه انطباقپذیری و تمرکز اسکرام بر بهبود مستمر و سریع روندها و راهحلها است، اهمیت بالایی نیز در مدیریت پروژه دارد. در ادامه چند دلیل اهمیت اسکرام در مدیریت پروژه را بررسی میکنیم:
اسکرام به تیمها این امکان را میدهد که به سرعت با تغییرات سازگار شوند. در دنیایی که نیازهای مشتری و شرایط بازار به سرعت در حال تکامل است، توانایی تغییر سریع و پاسخ نیازها بسیار ارزشمند است.
اسکرام با تمرکز بر وظایف کوچک و قابل مدیریت و آزمایش مداوم آنها، به تیمها کمک میکند تا استانداردهای بالای کیفیت را حفظ کرده و بهرهوری بیشتری داشته باشند. بررسیها و بهروزرسانیهای منظم در اسکرام نیز تضمین میکند که محصول در هر مرحله نیازهای مشتری را برآورده کند.
روندهای تکراری اسپرینت در اسکرام باعث میشود محصول با نیازهای مشتری انطباق بیشتری پیدا کند و رضایت مشتری را افزایش دهد؛زیرا محصول نهایی با دقت بیشتری نیازها و ترجیحات مشتری را درنظر گرفته است.
جلسات منظم و ارتباطات مداوم اعضای تیم، امکان تشخیص زودهنگام و کاهش نواقص را فراهم میکند و خطر شکست پروژه را کاهش میدهد. در واقع ماهیت تکرار شونده اسکرام به این معنی است که مشکلات احتمالی زودتر شناسایی و برطرف میشوند.
اسکرام یک محیط تیمی مشارکتی و توانمند را تقویت میکند و عملکرد کارکنان را بالا می برد. اعضای تیم درک روشنی از نقشها و نحوه مشارکت خود در روندها دارند و عدم وجود سلسله مراتب جدی و ارتباطات باز در تیم باعث ایجاد حس مالکیت در افراد و افزایش مسئولیتپذیری آنها میشود.
همانطور که بالاتر نیز اشاره کردیم، اسکرام برای تسهیل روندها و نحوه کار تیمی در مدیریت و تکمیل پروژهها بوجود آمده است. در ادامه مهمترین جنبههای متدولوژی اسکرام را بررسی میکنیم:
اسکرام بر اساس اصول شفافیت، بازرسی و انطباق بنا شده است:
روششناسی اسکرام شامل نقشهای خاصی است که هر کدام دارای مسئولیتهای متمایز هستند:
این فرد نماینده ذینفعان و صدای مشتری است. آنها مسئول تعریف اهداف پروژه، ایجاد بک لاگ محصول (فهرست اولویتبندی شده از نیازمندیهای پروژه) و اطمینان از اینکه تیم توسعه بیشترین ارزش را به کسب و کار ارائه میدهد، هستند.
اسکرام مستر به عنوان یک تسهیل کننده و مربی برای تیم اسکرام عمل کرده و به اعضای تیم کمک میکند تا به شیوه بهتر از شیوههای اسکرام پیروی کنند، به طور موثر کار کنند و هر گونه مانعی که ممکن است مانع پیشرفت تیم شود را برطرف میکند.
این تیم که شامل مهندسان نرم افزار، طراحان، و متخصصان QA، و هر عامل اجرایی دیگری است، کار واقعی و اجرایی پروژه را انجام میدهد.
تیمهایی که بر محور اسکرام هستند، از پنج ارزش اصلی پیروی میکنند:
اعضای تیم اسکرام متعهد هستند که وظایف محوله را در زمان مشخصی به اتمام برسانند و به و اهداف مشخص شده برسند.
تیمهای اسکرام اجازه دارند به راحتی با هم ارتباط داشته باشند و سوالات خود را بپرسند و همین گفتگوهای صادقانه و شفافی که دارند آنها را به بهترین راهحل میرساند.
در طول هر اسپرینت، اعضای تیم وظایف محوله را انجام میدهند و بر روی همان وظایف انتخاب شده تمرکز خواهند کرد تا در یک بازه زمانی محدود نتایج را ارائه دهند.
اعضای تیم اسکرام پذیرای ایدهها و فرصتهای جدیدی هستند که به یادگیری فردی و کیفیت کلی پروژه آنها کمک کند.
اسکرام از سه مصنوع اصلی برای کمک به مدیریت کار و اطمینان از شفافیت استفاده میکند.
فهرستی جامع از ویژگیها، پیشرفتها، اصلاحات و الزامات مورد نیاز محصول نهایی است. مالک محصول مسئول تهیه محتوای بک لاگ محصول و در دسترس قرار دادن آن است. همچنین او باید بک لاگ را اولویتبندی کند.
زیرمجموعهای از بک لاگ محصول است که تیم متعهد به تکمیل آن در طول اسپرینت بعدی میشود.
مجموع تمام اقلام بک لاگ محصول تکمیل شده در طول یک اسپرینت و مقدار بازدهی تمام اسپرینتهای قبلی است. در واقع در پایان یک اسپرینت، آنچیزی که «انجام شده یا done» نامیده میشود، increment است.
اسکرام چهار جلسه اصلی را تعریف میکند که کار تیم را ساختار میدهند:
جلسهای در شروع هر sprint که در آن تیم تصمیم میگیرند چه کاری در sprint انجام شود.
یک جلسه مختصر و روزانه (معمولاً ۱۵ دقیقه) که در آن هر یک از اعضای تیم درباره آنچه در روز قبل کار کردهاند، امروز روی چه کارهایی کار خواهند کرد و موانعی که با آن روبرو هستند؛ بحث میکنند.
جلسهای در پایان هر اسپرینت که در آن کارهایی را که در طول اسپرینت انجام شده است، ارائه میشود. این جلسه فرصتی است برای ذینفعان برای ارائه بازخورد و تأثیرگذاری بر اسپرینت بعدی.
جلسهای پس از بازبینی اسپرینت، که در آن تیم به اسپرینت گذشته فکر میکند و تعیین میکند چه چیزی میتواند تغییر کند تا اسپرینت بعدی سازندهتر و پربازدهتر شود.
پیاده سازی مدل اسکرام در یک سازمان شامل مجموعهای از مراحل است که طی آن نه تنها چارچوب اسکرام را برای همکارانتان معرفی میکنید، بلکه محیطی مناسب برای اجرای اصول و عملکردها ایجاد میکنید. طبق مراحل زیر میتوانید مدل اسکرام را در سازمان خود پیاده کنید:
با آموزش رهبران تیمها در مورد اسکرام شروع کنید، میتواید کارگاه یا سمینار برگزار کنید و یا یک مربی agile استخدام کنید.
منابعی مانند کتاب ها، مقالات و مطالعات موردی در مورد اسکرام را به کارکنان ارائه دهید تا بتوانند روش شناسی اسکرام را عمیقا درک کنند.
برای تیم لیدهای شما آگاهی داشتن از مزایای اسکرام و نحوه هماهنگی آن با اهداف تجاری الزامی است.
لازم است از مدیران ارشدتان برای ادغام شیوههای اسکرام در فرهنگ سازمانی، حمایت کنید.
تیمهایی را تشکیل داده و نقشهای اسکرام را به آنها اختصاص دهید. مالک محصول، اسکرام مستر و تیم توسعه.
برای هر نقش، آموزشهای تخصصی ارائه دهید تا افراد بتوانند مسئولیتهای خود را کاملا درک کنند.
با مالک محصول و سهامداران برای شناسایی و اولویتبندی ویژگیهای محصول، الزامات و نیازهای کاربر کار کنید. بک لاگ محصول را به خوبی تعریف کنید تا منظم و شفاف برای همه ذینفعان باشد.
یک جلسه برنامهریزی اسپرینت برگزار کرده و در آن از تیم بخواهید مجموعهای از آیتمها را از Backlog محصول انتخاب کنند و در طول یک اسپرینت تحویل دهند.
اولین Sprint را شروع کنید. تیمها باید جلسات روزانه اسکرام را برای بحث در مورد پیشرفت و موانع برگزار کنند. همچنین ارتباط باز و مستمر بین اعضای تیم باید حفظ شود. اعضای تیم را به همکاری و کمک به یکدیگر تشویق کنید.
در پایان هر اسپرینت، یک جلسه بررسی Sprint برگزار کنید تا بازدهیها را ارزیابی کنید و در صورت نیاز به بک لاگ بیشتر اقدام کنید. علاوه بر این یک جلسه Sprint Retrospective برگزار کرده و در مورد اینکه چه چیزی خوب پیش رفت، چه چیزی میتواند بهبود یابد و چگونه تیم میتواند در اسپرینت بعدی بهتر عمل کند؛ بحث کنید.
پیاده سازی متدولوژی اسکرام به موفقیتهای زیادی در صنایع مختلف منجر شده است. در اینجا دو مطالعه موردی در دنیای واقعی وجود دارد که اجرای موثر اسکرام را نشان میدهد و چالشهای پیشرو و نتایج بهدستآمده را نیز بررسی میکند.
Spotify، یک سرویس پخش موسیقی پیشرو است که به یک چارچوب چابک مقیاس پذیر نیاز داشت تا رشد سریع خود را با حفظ نوآوری و سرعت مدیریت کند.
اسکوادها: Spotify تیمهای توسعه خود را در گروههای کوچک، متقابل و خودسازماندهی شده به نام اسکواد، مشابه تیمهای اسکرام، سازماندهی کرد.
قبایل: تیمهایی که در بخشهای مرتبط با هم کار میکردند، به گروههای تحت عنوان قبیله دسته بندی میشدند.
فصلها و اصناف: برای حفظ ارتباطات و بهبود مستمر تیم، آنها فصلها (chapters) (گروههایی از افراد با مهارتهای مشابه در یک قبیله) و انجمنها (guilds) (جمعیتهای بین قبیلهای که به دو بخش علاقه داشتند) را جدا کردند.
نتیجه: این ساختار، با الهام از اصول Scrum و Agile، اسپاتیفای را قادر ساخت تا سرعت بالایی از نوآوری و فرهنگ شرکتی را تجربه کند. این اقدام استقلال فردی کارکنان را تقویت کرد، به آنها اجازه تصمیمگیری سریع داد و شرکت را قادر ساخت تا فعالیتهای توسعه خود را به طور کارآمدتر مقیاسبندی کند.
ING یک موسسه مالی جهانی است که سفری را برای چابکتر شدن در پاسخگویی سریعتر به نیازهای مشتری، بهبود زمان ورود به بازار و افزایش مشارکت کارکنان آغاز کرد.
ING کل سازمان خود را در اطراف جوخهها و قبیلههای چند رشتهای، مشابه مدل Spotify، بازسازی کرد و به جوخهها ماموریتهای واضح مرتبط با نیازهای مشتری داده شد و آنها در چرخههای کوتاهی برای بهبود مستمر محصولات و خدمات کار کردند.
نتیجه: این تحول منجر به افزایش قابل توجهی در مشارکت کارکنان، زمان سریعتر ورود به بازار و تمرکز قویتر مشتری شد. تحول چابک ING به یک داستان موفقیت آمیز در بخش بانکی تبدیل شده است.
بر اساس گزارش سالانه چابک که در سال ۲۰۱۸ منتشر شد، تقریبا ۶۰ درصد سازمانهای چابک از روشهای مبتنی بر اسکرام استفاده میکردند. این عدد در سال ۲۰۲۲ به حدود ۹۰ درصد رسیده است. پس اگر شما راه و روش توسعه محصول به کمک اسکرام را بیاموزید، تا حد زیادی میتوانید بهرهوری تیم خود را افزایش دهید. همچنین میتوانید به عنوان اسکرام مستر در تیمهای مختلف استخدام شوید.
پس پیشنهاد ما به شما این است که در دوره آموزشی توسعه محصول با اسکرام در آکادمی همراه شرکت کنید.
اسکرام یک چارچوب مدیریت پروژه چابک است که بر اساس فرآیندهای تجربی و تکراری ساخته شده است و به تیمها این امکان را میدهد تا به سرعت و با کیفیت بالا به تغییرات و نیازهای مطرح شده پاسخ دهند. اسکرام از سه نقش اصلی تشکیل شده است: مالک محصول، اسکرام مستر و تیم توسعه. این نقشها با همکاری و ارتباط مستمر، برنامهها را در چرخههای زمانی کوتاه به نام اسپرینت تنظیم میکنند و در انتهای هر اسپرینت، یک نسخه قابل ارائه از کارهای انجام شده، ارائه میدهند و برای اسپرینت بعدی برنامهریزی میکنند. روش اسکرام به تیمها کمک میکند تا مشکلات را زودتر شناسایی و حل کنند، ریسکها را کاهش دهند و بهرهوری را نیز بالاتر ببرند.
منابع:
این روزها مرز بین نقشهای مختلف در دنیای تکنولوژی آنقدر باریک شده که حتی افراد حرفهای هم گاهی نمیدانند دقیقاً مدیر محصول کیست و چه کسی مدیر محصول نیست. با اینکه مقالات بسیار زیادی درباره وظایف مدیر محصول، مسیر شغلی، درآمد و مهارتهای مورد نیاز مدیر محصول منتشر شده اما هنوز برای خیلیها این سؤال […]
در سالهای اخیر، هوش مصنوعی پیشرفتهای زیادی داشته است، اما جدیدترین پروژه ایلان ماسک به نام هوش مصنوعی گروک یا همان Grok AI وعدهای برای تغییر چشمانداز این حوزه است. هوش مصنوعی گروک grok یک دستیار هوش مصنوعی است که توسط xAI (شرکت ایلان ماسک) توسعه یافته و بهطور عمیق با پلتفرم X (که قبلاً […]
در بازار جذب و استخدام مدرن، داشتن مدارک تحصیلی معتبر و تخصصهای فنی فقط بخش کوچکی از داستان موفقیت و جلب توجه کارفرماست. کارفرمایان به دنبال افراد هستند که علاوه بر دانش تخصصی، تواناییهای نرم و ویژگیهای شخصی برجستهای داشته باشند که آنها را از دیگر متقاضیان متمایز کند. پس بنابراین اگر میخواهید در مصاحبههای […]
در دنیای امروز، ظهور دستیارهای همهکارهی جدید مبتنی بر هوش مصنوعی مثل دیپسیک ( DeepSeek ) یا چتجیپیتی ( ChatGPT ) به یکی از داغترین موضوعات روز تبدیل شده. طوری که شاید به نظر برسد پیشرفت و دگرگونیهای انقلابی این فناوری به دنیای فیلمهای علمیتخیلی تعلق دارد، اما واقعیت این است که هوش مصنوعی در حال حاضر […]
در دنیای رقابتی امروز، آگاهی و درک چرخه عمر محصول (Product Life Cycle) نهتنها یک مزیت، بلکه ضرورتی انکارناپذیر برای هر کسبوکاری محسوب میشود که به دنبال ماندگاری و رشد در بازار است. چرخه عمر محصول، نقشهای از سفر یک محصول را ترسیم میکند؛ از لحظه تولد و معرفی به بازار تا اوجگیری، بلوغ و […]
کارآموزی یکی از مهمترین گامها برای ورود به دنیای حرفهای کار است. چرا که این دورهها برای افرادی طراحی شدهاند که میخواهند مهارتهای عملی خود را تقویت کرده و تجربه کاری واقعی به دست آورند. اما با اینکه تجربه کارآموزی یک فرصت طلایی به شمار میرود، در بسیاری از موارد با مشکلاتی نیز همراه است […]
آکادمی همراه اول با هدف تربیت، توسعه و توانمندسازی نیروی انسانی در اکوسیستم دیجیتال در تابستان ۹۹ آغاز به کار کرده است. آکادمی به پشتوانهی تجربهی آموزش و توسعهی نیروی انسانی همراهاول میکوشد نیازهای آموزشی عمومی، تخصصی و شکاف میان تحصیلات آکادمیک و فضای کار بابرگزاری مسیرهای شغلی از جمله هوش مصنوعی، تحلیل گر داده ، کارشناس محصول و … پوشش دهد.