مهم نیست مدیرعامل یک کسبوکار بزرگ باشید یا صاحب یک مغازه کوچک، به‌هرحال برای پیشبرد کارهای خود لازم است که با اشخاص یا کسب‌وکارهای مختلف وارد معامله و پروسه نوشتن قرارداد تجاری شوید. حتی گاهی در خرید یک وسیله مثل ماشین نیز باید قراردادهایی نوشته شود. ازاین‌رو، لازم است که حتماً بدانید قرارداد تجاری چیست و چه نکاتی باید در آن رعایت شود.
همچنین باید با مدیریت قراردادهای تجاری و نحوه نوشتن آن‌ها در سازمان و هیئت مدیره آشنا باشید. به همین خاطر در این مقاله به آموزش صفر تا صد قراردادهای تجاری پرداخته و نکات و موارد لازم را بیان می‌کنیم. برای اینکه بتوانید بهترین قرارداد تجاری را منعقد کنید، تا انتهای مقاله همراه ما باشید.
قرارداد تجاری یک توافق الزام‌آور قانونی بین دو طرف یا بیشتر است که هرگونه معامله انجام شده در محیط کسبوکار را کنترل می‌کند. به طور معمول، این قراردادهای تجاری توسط خریدار یا فروشنده تنظیم شده و شرایط خاص توافق را شرح می‌دهد. این شرایط خاص می‌تواند شامل موارد زیر باشد:
تعریف و مدیریت قرارداد تجاری مبحثی گسترده بوده و نمی‌توان آن را در یک نوع خاص خلاصه کرد زیرا توافقات حقوقی را می‌توان تقریباً در همه حوزه‌های کسبوکار به کار برد. برای مثال، هنگام استخدام یک کارمند، قراردادی رسمی میان کارمند و شرکت بسته می‌شود. همچنین، زمان که محصول یا خدماتی به مشتری ارائه می‌شود، اغلب طرفین قرارداد، جزئیات و شرایط همکاری را در نوشته و امضا می‌کنند، خواه این ارائه محصول یا خدمات درون کشوری باشد یا خواه بین‌المللی. در کل، مثال‌های بسیاری برای قرارداد تجاری می‌توان زد که در ادامه مقاله، نمونه‌ای از قراردادهای تجاری را ارائه خواهیم داد.
انواع قراردادهای تجاری
همان‌طور که یک کسبوکار به بخش‌های مختلفی تقسیم می‌شود، قراردادهای تجاری نیز دسته‌بندی‌های خاص خود را دارند که آشنایی با آن‌ها برای مدیریت قراردادهای تجاری الزامی هستند. این قراردادها را می‌توان به‌طورکلی در سه دسته طبقه‌بندی کرد:
لازم به ذکر است که اکثر قراردادهای تجاری، قراردادهای دو جانبه هستند. یعنی هر دو طرف قرارداد، متقابلاً تعهداتی را برعهده می‌گیرند.
نحوه نوشتن قرارداد تجاری
نوشتن و مدیریت قراردادهای تجاری شامل ۹ مرحله است که هر بند به نوبه خود اهمیت زیادی دارد. البته هر یک از بندهای ذکر شده بسته به شرایط موجود و نوع قرارداد تجاری می‌تواند تغییر پیدا کند. فقط باید هر دو طرف از این تغییر آگاه بوده و آن را تایید کنند. همچنین می‌توانید مواردی را که برای شما مهم است و در این بندها ذکر نشده، با توافق طرفین در قرارداد بنویسید.
ابتدا با ذکر واضح و کامل نام و آدرس قانونی تمام طرف‌های درگیر در قرارداد شروع کنید. این شفافیت برای رفع ابهام در قرارداد لازم است و تضمین می‌کند که قانون می‌تواند هر یک از طرفین را به طور عادلانه مسئول نگه دارد.
این بخش، قلب قرارداد شماست. تعهدات، مسئولیت‌ها و انتظارات همه طرفین را با زبانی روشن و بدون ابهام، شرح دهید. جزئیات مربوط به دامنه کار، موارد تحویلی، مهلت‌های زمانی و هرگونه استاندارد یا معیار عملکرد را در نظر بگیرید. هرچه جزئیات این بخش بیشتر باشد، احتمال سوءتفاهم کمتر می‌شود.
به طور واضح مشخص کنید که چگونه، چه زمانی و تحت چه شرایطی پرداخت‌ها انجام خواهد شد. این موضوع باید شامل جدول زمانی پرداخت، روش‌های پرداخت قابل‌قبول و جریمه‌های دیرکرد (در صورت وجود) باشد. این شفافیت برای ثبات مالی و اعتماد ضروری است.
قراردادها قرار نیست برای همیشه برقرار باشند. حتماً یک بند خاتمه یا فسخ در قرارداد بگنجانید. اگر یکی از طرفین به طور مداوم در پرداخت‌ها تاخیر داشته باشد یا به تعهدات خود عمل نکند، باید سازوکاری برای خاتمه دادن به قرارداد وجود داشته باشد.
این خاتمه می‌تواند به‌محض محقق شدن اهداف هر دو طرف باشد یا توافقی باشد که به موجب آن هر یک از طرفین در صورت نقض یک بند مهم از قرارداد توسط طرف دیگر، پس از ارائه اخطار مناسب، بتواند قرارداد را فسخ کند.
حتماً یک بند «فورس ماژور» (Force Majeure) در قرارداد خود بنویسید. فورس ماژور اصطلاحی فرانسوی به معنای «نیروی برتر» است. این بند، طرفین قرارداد را در صورت بروز اختلال قابل‌توجه و غیرمنتظره خارج از کنترل آن‌ها، مانند بلایای طبیعی، جنگ یا همه‌گیری، از مسئولیت مبری می‌کند.
هنگام نوشتن بند فورس ماژور، ذکر جزئیات کلیدی ضروری است. از عباراتی مانند «حوادث غیرمنتظره» یا «شرایط خارج از کنترل ما» استفاده نکنید، زیرا این عبارات مبهم هستند. ذکر صریح انواع رویدادهایی که این بند را فعال می‌کنند، مؤثرتر است. برای مثال، سیل، زلزله، جنگ، اقدامات تروریستی و اقدامات دولتی عبارات صحیح‌تری برای استفاده در این بند هستند.
حتماً یک بند محرمانگی در قرارداد خود داشته باشید. هنگام انعقاد یا مدیریت قراردادهای تجاری، طرف مقابل اغلب به شیوه‌های کسبوکار، رازهای تجاری و مالکیت فکری شما دسترسی پیدا می‌کند. اگر نمی‌خواهید طرف مقابل این اطلاعات را به اشتراک بگذارد، بندی را درج کنید که طرف مقابل را از افشای اطلاعات کسبوکار شما یا اطلاعات موجود در قرارداد به سایر طرفین منع کند.
اطمینان حاصل کنید که قرارداد شما با قوانین و مقررات قابل‌اجرا مطابقت داشته باشد. این ممکن است شامل قوانین ایالتی، مقررات فدرال یا الزامات قانونی خاص صنعت شما باشد. مشاوره با یک متخصص حقوقی می‌تواند به شما در اطمینان از تطابق و الزام‌آور بودن قراردادتان کمک کرده و همچنین در حفظ انطباق با قرارداد یاری‌تان کند.
تمام طرفین را تشویق کنید تا قرارداد را به طور کامل بررسی کنند. فضا را برای مذاکره و بحث، باز بگذارید تا با تجدیدنظرهای صورت گرفته، قراردادی متعادل و رضایت‌بخش برای همه طرف‌های درگیر تنظیم شود. علاوه بر این، این رویکرد مشارکتی، درک و احترام متقابل را تقویت می‌کند.
هنگامی که همه طرفین با شرایط موافقت کردند، زمان رسمی شدن آن فرا رسیده است. قرارداد را با استفاده از نرم‌افزار مدیریت قرارداد یا ابزار امضای الکترونیکی دیگری امضا کنید و مطمئن شوید که هر طرف برای بایگانی خود یک نسخه دریافت می‌کند. همچنین یک نسخه در بانک اطلاعات قراردادهای خودتان نگه دارید.
با دنبال کردن این مراحل در فرآیندهای انعقاد قرارداد، یک قرارداد تجاری مستحکم ایجاد خواهید کرد که به‌عنوان یک پایه حقوقی قوی برای معامله عمل می‌کند. همیشه قبل از امضا مطمئن شوید که مفاد قرارداد را به طور کامل درک کرده‌اید.
تا این بخش گفتیم که قرارداد تجاری چیست و چگونه می‌توان آن را نوشت. بیایید در این بخش نمونه‌ای از مدیریت قراردادهای تجاری را با هم مرور کنیم. فرض کنید شرکتی در زمینه فناوری اطلاعات به دنبال استخدام یک برنامه‌نویس جاوا برای تیم خود است.
مفاد قرارداد به شرح زیر است:
مشخصات طرفین:
شرح وظایف:
مزایا:
شرایط فسخ:
شروط:
آقای «احمد محمدی» موظف است که در طول مدت قرارداد و ۱ سال پس از آن، برای هیچ یک از رقبای شرکت «توسعه فناوری اطلاعات» کار نکند.
نکات حقوقی قرارداد تجاری
آموزش نوشتن و مدیریت قراردادهای تجاری به کسبوکار شما کمک می‌کند تا از بروز مشکلات حقوقی در آینده جلوگیری کنید اما در این بین نکاتی وجود دارد که باید در نوشتن قرارداد رعایت شوند. در اینجا به این نکات کلیدی می‌پردازیم:
البته این نکات، همه نکات لازم برای نوشتن و امضای قرارداد تجاری نیست. جزئیات بسیار ریز اما مهمی در مدیریت قراردادهای تجاری وجود دارد که باید همه آن‌ها را برای دستیابی به یک قرارداد اصولی و درست رعایت کنید. برای این کار توصیه می‌کنیم در دوره آموزش سازمانی آکادمی همراه اول شرکت کنید تا علاوه بر آموزش مفاد قرارداد تجاری و نحوه نوشتن آن، نمونه‌هایی واقعی از قراردادها را مشاهده و به‌صورت عملی قراردادهایی را بنویسید. با این کار می‌توانید از جزئیات کامل قراردادهای تجاری باخبر شده و در مواقع لازم به‌درستی آن‌ها را پیاده‌سازی کنید.
منابع:
