هرکجا میروید مدام به این فکر میکنید بقیه راجع بهتون چه فکری میکنند؟ از آشنا شدن با آدمای جدید واهمه دارید؟ در موقعیتهای اجتماعی، آگاهانه رفتار همه رو وارسی میکنید و کوچکترین حرف یا حرکتی رو میزارید به حساب یک ماجرای بزرگ در پشت پرده که شما ازش خبر ندارید؟ متأسفانه، باید بگم احتمالا شما دارید از اختلالی به نام اضطراب اجتماعی رنج میبرید. البته نگران نباشید، بزودی بهتون خواهیم گفت اضطراب چیست و دقیقا باید چه کاری انجام بدید.
اولین نکتهای که باید درباره اختلال اجتماعی بدونید اینه که شما تنها نیستید. با پیشرفت علم و گسترش شبکههای اجتماعی، اگرچه سطح رفاه فیزیکی آدما تا حد قابل توجهی ارتقا پیدا کرده و اوضاع روزبهروز در حال بهتر شدن هست، اما این سمت ماجرا قضیه کمی متفاوته. شرایط روانی و بیماریهای مربوط به اون در حال افزایش هستن و معلوم نیست این داستان قراره تا کجا ادامه پیدا کنه.
در این بلاگ قصد دارم درباره یکی از رایجترین اختلالات روانی در دنیای امروز بنویسم، یعنی اضطراب اجتماعی. بعد از خواندن این مطلب درک میکنید اضطراب اجتماعی چیست، بیشتر در چه سنینی رخ میده و چه روشهای درمانی داره.
اضطراب اجتماعی یکی از رایجترین اختلالات روانی است. فردی که به این اختلال دچار است در موقعیتهای اجتماعی مانند صحبت کردن در جمع، آشنایی با افراد جدید، مصاحبه شغلی، سر قرارها و غیره احساس میکند در حال بررسی، ارزیابی و قضاوت شدن از سمت دیگران است. چنین اضطرابی تقریبا به تمامی بخشهای زندگی اجتماعی فرد نفوذ میکند؛ هر فعالیت اجتماعی از صحبت کردن با صندوقدار فروشگاه گرفته تا سؤال پرسیدن از معلم مدرسه، برای فرد مبتلا به اضطراب اجتماعی نوعی چالش روانی است.
البته مشکل این افراد تنها به مسئله قضاوت محدود نمیشود؛ آنها مدام احساس میکنند قرار است توسط دیگران مسخره شوند، مورد سوء قضاوت قرار گیرند یا حتی طرد شوند. ترس افراد مبتلا به این اختلال معمولا تا حدی افزایش پیدا میکند که حس میکنند کنترلی روی خود ندارند؛ بهطوری که برخی از آنها ترجیح میدهند قید شغل، مدرسه و کارهای روزانه خارج از خانه خود را بزنند تا کمی هیولای اضطراب خود را آرام کنند.
برخی دیگر، فعالیتهای روزانه خود را انجام میدهند و در ظاهر نیز علائم خاصی از خود بروز نمیدهند، اما همواره با تاثیرات شدید این اختلال روبهرو هستند و ترس، همراه همیشگی آنهاست. بدیهی است که این ترس در عملکرد روزانهشان نیز تاثیر گذاشته و بهرهوریشان را به طرز چشمگیری کاهش میدهد.
مضطربان اجتماعی، معمولا هفتهها قبل از رخداد یک رویداد اجتماعی در مورد آن فکر میکنند و با افکاری حاوی ترس و اضطراب درگیر میشوند. نهایتا در بسیاری از موارد نیز از شرکت در این رویدادها اجتناب میکنند تا از سایه خجالتزدهشدن فرار کنند.
در برخی افراد اضطراب اجتماعی به شرکت در یک رویداد مربوط نمیشود، بلکه غالبا در حین صحبت برای یک جمع رخ میدهد؛ مثلا وقتی میخواهند سخنرانی کنند.
اگر یک مضطرب اجتماعی هستید، احتمالا در برابر دیگران و هنگام حضور در جمعهای ناآشنا با چنین مواردی مواجه میشوید:
ریسک ابتلا به اضطراب اجتماعی در کودکان و نوجوانان بیشتر است، اما هنوز معلوم نیست چرا بعضی از افراد خانواده به آن دچار میشوند، در حالی که بقیه اعضا هیچ اثری از آن ندارند. تحقیقات نشان میدهد هنگام ترس و اضطراب بخشهای مختلفی از مغز درگیر میشوند که ژنتیک تاثیر بسزایی در عملکرد آنها دارند. مطالعه بر روی عملکرد مغز و بدن میتواند باعث خلق روشهای جدید و هدفمندتری برای درمان اضطراب اجتماعی شود. علاوه بر این، محققان در تلاشاند عوامل استرسزای محیطی که در بروز چنین اختلالاتی نقش دارند را بیابند.
روان درمانی بهترین روش درمان اضطراب اجتماعی است، البته گاهی نیز از دارو برای تسریع روند درمان استفاده میشود. در ادامه بیشتر درمورد روشهای مختلف درمان اضطراب شناختی خواهیم گفت.
درمان شناختی رفتار (CBT) نوعی روان درمانی پژوهشی است که عموما برای درمان اختلال اضطراب اجتماعی بهکار گرفته میشود. این درمان طرز فکر، رفتار و عملکرد جدیدی را به شما میآموزد تا در موقعیتهای اجتماعی از اضطراب در امان باشید. علاوهبر این، CBT مهارتهای اجتماعی شما را ارتقا میدهد. این درمان یک استاندارد طلایی برای از بین بردن اضطراب اجتماعی است.
– تا حالا شنیدید که میگن: مواجهه با ترس بهترین روش درمان اونه؟!
جالبه بدونید یکی از روشهای CBT بر اساس همین جمله معروف پایهگذاری شده. در این روش، مضطرب اجتماعی بهشکل تدریجی با ترسهای خودش روبهرو میشه و اینطوری رفتهرفته مغزش موقعیتهای اجتماعی رو بهتر تحلیل میکنه و دیگه دچار اختلال نمیشه. البته قبل از ورود به این نوع درمان باید به خوبی مهارتهای اجتماعی و تفکر صحیح رو یاد گرفته باشید.
درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد یا به اختصار ACT، دیگر روش درمان اضطراب اجتماعی است. در این روش، روانشناسان سعی میکنند با تکنیکهایی نظیر تفکر معکوس و هدفگذاری برای کاهش اضطراب، به مقابله با آن بروند.
ACT نسبت به CBT روش جدیدتری است و اطلاعات کمتری در مورد اثربخش بودن آن وجود دارد. با این حال در موارد خاص و با توجه به شرایط افراد تحت درمان میتوان از آن استفاده کرد.
داروهای ضد افسردگی روش دیگری برای درمان اختلال اضطراب اجتماعی است. البته استفاده از این داروها تنها با توصیه پزشک امکانپذیر است و مصرف آنها بدون تجویز پزشک میتواند اثرات منفی جبران ناپذیری داشته باشد.
برخی از معروفترین داروهای درمان اضطراب اجتماعی عبارتند از:
اگر احساس میکنید در مواجه با اضطراب اجتماعی تنها هستید و کار سختی در پیش دارید، مراجعه به گروههای حمایتی یکی از بهترین گزینههای پیش روی شما برای درمان این بیماریست. در میان گروهی که همگی اعضای آن با یک اختلال مشابه دستوپنجه نرم میکنند، شانس این را خواهید داشت تا بازخوردهای صادقانهتری دریافت کنید و از حس همدلی اعضا بهرهمند شوید.
جلسات گروههای حمایتی هم به صورت حضوری و هم آنلاین برگزار میشوند. در هر گروه تعدادی از مضطربان اجتماعی دورهم جمع میشوند و درمورد مشکلات و روشهای درمانی با یکدیگر گفتوگو میکنند. معمولا هدایت و سرپرستی گروه را یک روان درمان برعهده دارد که علاوه بر شنیدن مشکلات افراد و سازگار کردن آنها با گروه، روشهای درمانی را به آنها معرفی و روند درمانشان را پیگیری میکند.
– مزیت این گروهها در اینه که میتونید خیلی راحت با بقیه راجع به مشکلاتتون حرف بزنید. اعضای گروه حرف شما رو میفهمند؛ چون خودشون مدتهاست دارن با این اختلال دستوپنجه نرم میکنن. در ضمن میتونید مهارتهای اجتماعی رو با گروه تمرین کنید؛ بدون اینکه خجالت بکشید و نگران باشید کسی شما رو مسخره کنه.
شاید فکر کنید وظیفه فرد دیگری است که از راه برسد و اختلال اجتماعی شما را درمان کند یا تصور میکنید حال که به این بیماری دچار نیستید، پس نیازی نیست در مورد آن اطلاعات داشته باشید. اما اینگونه نیست!
در ابتدا گفتم که اختلال اجتماعی روزبهروز در حال افزایش است و احتمال اینکه یکی از اعضای خانواده یا دوستان شما به آن دچار شود بالاست (تازه اگر خوش شانس باشید و خودتان از آن مصون بمانید). پس اطلاع از علائم این بیماری و آشنایی با روشهای درمان آن یک وظیفه همگانی است.
حال سؤال این است: چگونه میتوانیم از خودمان و دیگران در برابر اضطراب اجتماعی حمایت کنیم؟
بهترین راه برای حمایت از دیگران در برابر این اختلال، این است که خود را آموزش ببینیم. شاید بپرسید چطور؟ کار سختی نیست، همین الان که دارید این بلاگ را مطالعه میکنید، مشغول آموزش هستید.
میتوانید کتابهای روانشناسی اضطراب مربوط به این حوزه را مطالعه کنید، مقالات معتبر را بررسی کنید و با یک روان درمان مشورت نمایید. هرچه اطلاعات شما افزایش یابد، بهتر میتوانید از خانواده و دوستان خود در مواجه با اضطراب اجتماعی حمایت کنید.
امیدوارم تابهحال به اضطراب اجتماعی دچار نشده باشید، اما اگر اینطور باشد، حتما از اهمیت یک دوست خوب برای ابراز مشکلات و همدردی اطلاع دارید. اگر دانشی در مورد این اختلال ندارید، حداقل میتوانید یک شنونده قابل اطمینان برای دوستان مضطرب خود باشید. نیاز نیست لزوما آنها را راهنمایی کنید، تنها کافیست فعالانه گوششان کنید و به آنها بازخوردهای صادقانه دهید.
اگر روزی به اضطراب اجتماعی دچار شدید (که از صمیم قلب امیدوارم چنین نشود) یا کسانی که دوستشان دارید به این اضطراب دچار شدند، سعی کنید قبل از اینکه مشکل از حد معمول فراتر رود، آن را درمان کنید. بیتفاوت بودن بزرگترین اشتباه در مواجه با اختلالات روانی و به خصوص اضطراب اجتماعی است.
فراموش کردن مشکلات و چالشهای روانی هیچ دردی رو دوا نمیکنه، بلکه بهای سنگینی داره و اون تغییر مسیر زندگی ماست. دکتر مجتبی شکوری داستان جالبی درباره این موضوع داره که ترجیح میدم به جای نوشتن، شما رو به تماشای این داستان هدایت کنم.
در این بلاگ تلاش کردم مفاهیم و توضیحات مربوط به اختلال اضطراب اجتماعی را به زبانی شیوا و عامیانه با شما در میان بگذارم. همه در معرض بیماریهای روانی اختلالهای عصبی هستند؛ پس بهتر است در مورد آنها مطالعه کنید و روشهای درمانشان را بدانید.
اگر فکر میکنید دست و پایتان در مواجه با جمع میلرزد و صورتتان سرخ میشود، پیشنهاد میکنم زودتر به یک روان درمان مراجعه کنید. فراموش نکنید که بیتوجه نسبت به مشکلات روانی هیچ چیز را حل نمیکند.
با توجه به تاثیر زیادی که اضطراب بر سلامت فکر و روان ما انسانها دارد، اگر به دنبال کنترل و مدیریت اضطراب و استرس در خود و دیگران هستید، پیشنهاد میکنیم محتوای آموزشی دوره مدیریت اضطراب و استرس در زندگی فردی و شغلی را مشاهده کنید.
منبع:
در دنیای پرشتاب امروزی، حواس پرتی یکی از بزرگترین موانع برای تمرکز و بهرهوری در محیط کار است. از اعلانهای مکرر گوشیهای هوشمند گرفته تا مکالمات همکاران، هرکدام میتوانند به سادگی فرد را از انجام وظایف خود بازدارند. شاید تعجب کنید که هر بار که حواستان پرت میشود، به طور متوسط ۲۵ دقیقه طول میکشد […]
امکان ندارد در شبکههای اجتماعی حضور داشته باشید و روزی یک پست درباره تست MBTI نبینید و تایپ شخصیت خود را در میان کاراکترهای فیلم و سریال و …. پیدا نکنید. اما سوال این است که آیا تست MBTI یا Myers-Briggs Type Indicator بهترین و دقیقترین آزمون شخصیت شناسی است؟ جواب این است که به باور […]
کارآموزی برای بسیاری از دانشجویان و جوانان اولین گام برای ورود به دنیای حرفهای و کاری است. این تجربه میتواند هیجان انگیز باشد، اما در عین حال با استرس و اضطراب همراه است. این استرسها تا حدودی طبیعی است که عموما از آشنا نبودن با محیط کار، انتظارات بالا از خود یا ترس از اشتباهات ناشی […]
ما همیشه قبل از اینکه راهی سفر شویم، برنامهی کامل سفر را میچینیم، هتل رزرو میکنیم، بلیطهایمان را از چند مدت قبل میخریم و تعیین میکنیم که در هر روز از سفر به کدام جاذبههای دیدنی سر بزنیم و چه کارهایی انجام دهیم. دلیل ما از انجام این اقدامات این است که مطمئن شویم برنامه […]
شخصیت یا personality موضوعی است که حرفهای زیادی درباره آن زده میشود. بسیاری از کارشناسان درباره جنبههای مختلف آن اختلافنظر دارند؛ اما بهطورکلی میتوان آن را مجموعهای از ویژگیهایی تعریف کرد که یک فرد را میسازد. سوال مهمی که در این جا وجود دارد این است که آیا این موضوع بهاندازه کافی دقیق است و […]
آیا علاقهمندید سبک رهبری خود را کشف کنید یا حتی پتانسیل رهبری بقیه افراد، از جمله کارمندان خود را بسنجید؟! تست دیسک DiSC، ابزاری است که میتواند به شما کمک کند تا نقاط قوت، ضعف و سبک مدیریت خود را درک کنید و تمایلات، ترجیحات و حتی نقاط کور خود را ببینید و تصمیم گیری های […]
آکادمی همراه اول با هدف تربیت، توسعه و توانمندسازی نیروی انسانی در اکوسیستم دیجیتال در تابستان ۹۹ آغاز به کار کرده است. آکادمی به پشتوانهی تجربهی آموزش و توسعهی نیروی انسانی همراهاول میکوشد نیازهای آموزشی عمومی، تخصصی و شکاف میان تحصیلات آکادمیک و فضای کار بابرگزاری مسیرهای شغلی از جمله هوش مصنوعی، تحلیل گر داده ، کارشناس محصول و … پوشش دهد.