در دنیای پیشرفته امروز برخلاف گذشته، تنها رقم و ارقام‌ در تحقق موفقیت نقش اصلی ندارند. بلکه افراد با ایده‌های نوآورانه و استفاده هوشمندانه از منابع، باعث پیشرفت و تعالی یک برند می‌شوند. این ایده‌ها شمشیر عبور از موانع در دستیابی به هدف‌های موردنظر هستند. اما آیا همیشه یک ایده خلاقانه بلافاصله به واقعیت تبدیل می‌شود؟ در پاسخ به این سؤال «ساستک چیست » به‌عنوان یک فرمول نوآوری به ما کمک می‌کند. این مدل به ما یاد می‌دهد که چگونه ایده‌ها را از یک طرح به واقعیت تبدیل کنیم و با بهینه‌سازی منابع و استراتژی‌ها به اهدافمان نزدیک شویم. در این مقاله می‌فهمیم که ساستک چیست و چه مراحلی دارد. 

ساستک چیست؟

ساستک (SOSTAC) یک مدل مارکتینگ است که به شما کمک می‌کند استراتژی بازاریابی مؤثر ایجاد کنید. این مدل برای کسب و کارهای کوچک و بزرگ مناسب است و شش مرحله دارد:

تجزیه و تحلیل وضعیت یا Situational Analysis

این مرحله شامل ارزیابی وضعیت فعلی کسب و کار شما، از جمله نقاط قوت، ضعف، فرصت‌ها و تهدیدات می‌شود.

• نقاط قوت مواردی هستند که کسب و کار شما را از رقبا متمایز می‌کند. این نقاط می‌تواند شامل محصولات یا خدمات منحصر به فرد، تیمی از افراد با استعداد یا شهرت شما در یک صنعت باشد.
• ضعف‌ها هم مواردی مانند قیمت‌های بالا، محصولات یا خدمات بی‌کیفیت یا عدم آگاهی از برند هستند که می‌تواند به کسب و کارتان آسیب بزند.
• فرصت‌ها به کسب و کار شما کمک می‌کنند تا رشد کند. از بهترین فرصت‌ها می‌توان به تغییرات در بازار، معرفی فناوری جدید یا افزایش تقاضا برای محصولات یا خدمات اشاره کرد.
• تهدیدهایی مانند ورود رقبای جدید، تغییر در تقاضا برای محصولات یا خدمات یا رکود اقتصادی به کسب و کارتان آسیب می‌زنند.

پس ارزیابی وضعیت فعلی کسب وکار، به شناخت بهتری می‌رسید. این کار کمک می‌کند تا راحت‌تر استراتژی بازاریابی خود را ترسیم کنید. برای تجزیه و تحلیل بهتر وضعیت، می‌توانید از روش‌های زیر کمک بگیرید:

• از ابزارهای تحقیقاتی مانند نظرسنجی‌ها، مصاحبه‌ها و تجزیه و تحلیل رقبا استفاده کنید.
• با مشتریان و شرکای خود صحبت کنید تا نظرات آن‌ها را در مورد کسب و کار خود بدانید.
• به روند صنعت و بازار توجه کنید.
• به‌طور منظم وضعیت خود را ارزیابی کنید.

تعیین اهداف یا Objectives

این اهداف باید SMART یا به عبارت دیگر خاص، قابل اندازه‌گیری، قابل دستیابی، مرتبط و زمان‌دار باشند.

• خاص به این معنی است که اهداف شما باید واضح و مختصر باشند.
• قابل اندازه‌گیری یعنی باید بتوانید پیشرفت خود را در رسیدن به اهدافتان اندازه‌گیری کنید.
• اهداف شما باید واقع‌بینانه و قابل دستیابی باشند.
• (مرتبط) به این معنی است که اهدافتان باید با اهداف کلی کسب و کار مربوط باشند.
• اهداف شما باید یک بازه زمانی مشخص داشته باشند.

پس از تعیین اهداف، می‌توانید آن‌ها را در استراتژی بازاریابی‌تان بگنجانید.

توسعه استراتژی یا Strategy Development

توسعه استراتژی یک مرحله مهم در مدل ساستک است. این مرحله به شما کمک می‌کند تا بتوانید استراتژی بازاریابی مؤثر ایجاد کنید. این استراتژی شما را تا رسیدن به اهدافتان هدایت می‌کند. فقط دقت کنید که با وضعیت فعلی کسب و کارتان سازگار باشد. برای توسعه آن از ابزارهای مختلف بازاریابی استفاده کنید، با مشتریان و شرکای خود صحبت کنید تا نظرات آن‌ها را هم بدانید، استراتژی خود را به‌صورت مکتوب ثبت کنید و در صورت نیاز تغییرات لازم را اعمال کنید. در ادامه چند نمونه از توسعه استراتژی‌های بازاریابی را برای شما آورده‌ایم:

• استراتژی افزایش آگاهی از برند: این استراتژی به دنبال آگاهی از برند کسب و کار شما است و شامل تبلیغات، روابط عمومی و محتوای بازاریابی می‌شود.
• استراتژی افزایش ترافیک وب سایت: این استراتژی می‌خواهد بازدیدکنندگان را به سمت وبسایت شما هدایت کند.
• استراتژی افزایش فروش: این نمونه بر افزایش فروش محصولات یا خدمات شما تمرکز می‌کند.

اجرای تاکتیک‌ها یا Tactics Execution

این تاکتیک‌ها باید با اهداف و استراتژی تدوین شده سازگار باشند. برای اجرای تاکتیک‌ها باید:

• یک تیم بازاریابی ایجاد کرده و مسئولیت‌های هر فرد را مشخص کنید.
• بودجه بازاریابی تعیین کنید.
•  برنامه بازاریابی طراحی و اجرا کنید.
• تاکتیک‌های خود را ارزیابی کنید.

در ادامه چند نمونه از تاکتیک‌های بازاریابی را برای شما لیست کردیم:

• تبلیغات: شامل استفاده از رسانه‌های سنتی مانند تلویزیون، رادیو و روزنامه‌ها برای تبلیغ کسب و کارتان می‌شود.
• روابط عمومی: شامل ایجاد روابط با رسانه‌ها برای پوشش مثبت یک کسب و کار است.
• بازاریابی محتوا: به دنبال ایجاد و توزیع محتوای ارزشمند مانند مقالات، وبلاگ‌ها و پست‌های رسانه‌های اجتماعی برای جذب و درگیر کردن مخاطبان است.
• بازاریابی موتورهای جستجو: شامل استفاده از تبلیغات پولی برای نمایش سایت شما در رتبه‌های بالای گوگل می‌شود.
• بازاریابی رسانه‌های اجتماعی: به استفاده از پلتفرم‌های رسانه‌های اجتماعی اشاره می‌کند.
• بازاریابی ایمیلی: شامل جمع‌آوریآدرس ایمیل مخاطبان و ارسال ایمیل‌های بازاریابی به آن‌ها می‌شود.

ارزیابی یا Assessment

این مرحله به شما کمک می‌کند تا درک کنید که استراتژی‌تان مؤثر بوده یا خیر. البته در صورت نیاز می‌توانید استراتژی خود را تنظیم کنید و یا تغییر دهید. برای ارزیابی باید اهداف خود را اندازه‌گیری، پیشرفت خود را پیگیری، داده‌ها را تجزیه و تحلیل و نتایج را با اهدافتان مقایسه کنید.

کنترل یا Control

کنترل یا نظارت مرحله‌ای است که پس از اجرای استراتژی بازاریابی انجام می‌شود. در این مرحله باید استراتژی خود را پیگیری کنید و مطمئن شوید که به اهدافتان می‌رسید. نظارت یک مرحله مهم در مدل ساستک است که گاهی فراموش می‌شود. اگر برای شناخت بیشتر این مدل، به دنبال کتاب ساستک هستید، به شما کتاب ساستک نوشته پی آر اسمیت را پیشنهاد می‌کنیم.

فواید جالب مدل ساستک چیست؟

حالا که فهمیدید ساستک چیست، خوب است با مزایای قابل توجه آن آشنا شوید.

• افزایش کارایی: مدل ساستک باعث می‌شود تمام واحدهای سازمانی به یکدیگر متصل و اطلاعات و منابع بهینه به اشتراک گذاشته شوند. این فرایند منجر به افزایش کارایی و عملکرد سازمان می‌شود.
• تسهیل ارتباطات: سازمان‌هایی که از ساستک استفاده می‌کنند، دارای ساختار یکپارچه‌تری هستند. این امر منجر به انتقال صحیح و به‌موقع اطلاعات می‌شود.
• افزایش انعطاف‌پذیری: مدل ساستک توانایی انطباق با تغییر نیازهای سازمان را دارد. با استفاده از آن می‌توان به‌راحتی ساختار سازمانی را تغییر داد و واحدها را با توجه به نیازهای جدید سازماندهی کرد.
• تشویق به کار تیمی: ساستک با تمرکز بر کار تیمی و همکاری بین واحدها باعث افزایش انگیزه و تعامل آن‌ها می‌شود. این امر به بهبود هماهنگی و کیفیت کار تیمی کمک می‌کند.
• صرفه‌جویی در هزینه و زمان: با استفاده از مدل ساستک، تکرار کارها و فقدان اطلاعات مهم کمتر می‌شود. به عبارت دیگر، اطلاعات با سرعت و دقت بیشتری به مشتریان ارائه می‌شود و این به معنای صرفه‌جویی در زمان و هزینه است.

معایب ناگفته مدل ساستک کدام است؟

مدل ساستک درکنار تمام مزایا، مانند هر چهارچوب دیگری معایب خاص خود را دارد. شناخت معایب باعث می‌شود بتوانید تصمیم بهتری برای پیشرفت کسب و کارتان بگیرید.

• یکی از معایب مدل ساستک این است که می‌تواند زمان‌بر و پرهزینه باشد. توسعه و اجرای یک استراتژی بازاریابی نیاز به زمان و تلاش زیادی دارد. به‌خصوص اگر کسب و کار شما بزرگ باشد یا در بازارهای جدید فعالیت کنید.
• مورد دیگر این است که مدل ساستک چندان انعطاف‌پذیر نیست. اگر بازار شما دائماً در حال تغییر است، پس شاید نتوانید استراتژی ساستک را با تغییرات سازگار نگه دارید.
• مورد سوم این است که مدل ساستک کمی خشک و فنی است. اگر به دنبال یک چارچوب بازاریابی هستید که بیشتر روی خلاقیت تمرکز کند، پس این مدل برای شما مناسب نیست.

ساستک و بازاریابی داده‌محور

در این مقاله سعی بر آن داشتیم که به طور کامل توضیح دهیم ساستک چیست. با استفاده از آن می‌توانید به‌طور دقیق‌تر و عمیق‌تری درباره رفتارها و تصمیم گیری‌های انسانی بدانید و بر آن‌ها تأثیر بگذارید. اطلاعات به دست آمده از مدل ساستک به شما در تحلیل و پیش‌بینی رفتارهای استراتژیک و تصمیم‌های سازمانی کمک می‌کند. با استفاده از مدل ساستک راهی نوین برای شکوفایی و تعالی ایده‌هایتان خلق کنید. برای به کارگیری این سبک از استراتژی و شناخت کامل آن پیشنهاد می‌کنیم در دوره بازاریابی داده‌محور آکادمی همراه اول شرکت کنید.

منابع: