مفهومی که به‌عنوان مخابرات دیجیتال می‌شناسیم به‌شدت بر نحوه اتصال ما تاثیرگذار است. از ایمیل‌ها و پیام‌های فوری گرفته تا تماس‌های ویدئویی و رسانه‌های اجتماعی، راه اصلی ارتباط ماست و فناوری Esim و شبکه های مخابراتی آن را آسان‌تر، سریع‌تر و مقرون‌به‌صرفه‌تر می‌کند. در این مقاله درباره‌ مخابرات دیجیتال و موضوعات مربوط به آن صحبت می‌کنیم.

مخابرات دیجیتال چیست؟

مفهوم مخابرات دیجیتال که به‌عنوان ارتباط و انتقال داده هم از آن یاد شده است، در حقیقت انتقال داده یا اطلاعات با استفاده‌ از سیگنال‌های دیجیتال از طریق یک کانال نقطه‌به‌نقطه (P2P) است. اتصال P2P یا همان همتا به همتا یک حالت ارتباطی بین دو نقطه پایانی ارتباطی است.

شبکه‌های مخابرات داده

 محمدرضا پاکروان

 ۲۹ ساعت و ۲۲ دقیقه  ۲۴۵ نفر★★★★☆ (۴.۰)

---

۱,۷۰۰,۰۰۰ تومان

خرید دوره

ارتباط دیجیتالی یک تکنیک ارتباطی است که در آن افکار، داده‌ها یا اطلاعات به‌صورت دیجیتالی به‌عنوان سیگنال‌های محرمانه کدگذاری می‌شوند. این سیگنال‌ها به‌صورت الکترونیکی به گیرندگان منتقل می‌شوند.

این به معنای انتقال داده‌ها، چه از طریق سیگنال دیجیتالی آنالوگ یا بیت استریم دیجیتال، از طریق کانال‌های ارتباطی نقطه‌به‌نقطه یا یک نقطه به چند نقطه است. این کانال‌ها می‌توانند از انواع مختلفی تشکیل شوند؛ به‌عنوان‌مثال، کانال‌های ذخیره‌سازی، فیبر نوری، اتوبوس‌های کامپیوتری، کانال‌های ارتباطی بی‌سیم و… وجود دارد.

از طرفی دیگر، اطلاعات یا داده‌ها به‌عنوان یک سیگنال الکترومغناطیسی، مانند امواج مخابراتی یا امواج مایکروویو، ولتاژ الکتریکی، مادون‌قرمز و امواج هوایی نشان داده می‌شود.

همه‌ کسب‌وکارها، مؤسسات و سازمان‌های مدرن برای برقراری ارتباط بین خود به این سیستم وابسته هستند. در این حالت، منبع اطلاعات از صفحه‌کلید کامپیوتر یا دستگاه تلفن همراه می‌آید و به‌صورت دیجیتالی جریان پیدا می‌کند یا منتقل می‌شود. برای راه‌اندازی این سیستم‌ها تنها به یک نفر نیاز است؛ بنابراین استفاده از این تکنولوژی باعث کاهش استفاده از نیروی انسانی می‌شود و ارزان‌ترین راه ارتباطی تا به امروز است.

اجزای سیستم‌های ارتباط دیجیتال

یک سیستم ارتباطی دیجیتال شامل چندین جز است که باهم کار می‌کنند تا اطلاعات را به شکل دیجیتالی ارسال و دریافت کنند. در اینجا مولفه‌های کلیدی مختلفی وجود دارد که در ادامه به آن‌ها اشاره می‌کنیم

• منبع: منبع یا همان source اطلاعات دیجیتالی را تولید می‌کنند که برای برقراری ارتباط لازم هستند. این اطلاعات می‌توانند صوتی، تصویری، متنی یا هر نوع دیگری از اطلاعات باشند.
• مبدل ورودی: در مواردی که منبع، سیگنال‌های آنالوگ تولید می‌کند، از مبدل ورودی برای تبدیل این سیگنال‌های آنالوگ به شکل دیجیتال استفاده می‌شود. این فرایند به‌عنوان تبدیل آنالوگ به دیجیتال (ADC) شناخته می‌شود.
• فرستنده: فرستنده سیگنال دیجیتال را از منبع پردازش و آن را برای انتقال از طریق کانال ارتباطی آماده می‌کند. این شامل کدگذاری، مدولاسیون و گاهی اوقات کدگذاری تصحیح خطا، برای افزایش قابلیت اطمینان ارتباط است.
• کانال ارتباطی: رسانه‌ای است که از طریق آن سیگنال دیجیتال از فرستنده به گیرنده منتقل می‌شود. کانال می‌تواند سیمی (مانند کابل‌های کواکسیال یا فیبر نوری) یا بی‌سیم (مانند امواج رادیویی یا مایکروویو) باشد.
• گیرنده: گیرنده مسئول گرفتن سیگنال ارسالی از کانال ارتباطی و آماده‌سازی آن برای پردازش بیشتر است. این شامل مدولاسیون و رمزگشایی و در برخی موارد، تشخیص و تصحیح خطا است.
• مبدل خروجی: اگر مقصد نهایی نیاز به سیگنال آنالوگ داشته باشد، مبدل خروجی برای تبدیل مجدد سیگنال دیجیتال دریافتی به آنالوگ استفاده می‌شود. این فرایند به‌عنوان تبدیل دیجیتال به آنالوگ (DAC) شناخته می‌شود.
• مقصد: مقصد نقطه پایانی است که اطلاعات در نظر گرفته شده دریافت و استفاده می‌شود. این مقصد می‌تواند یک دستگاه نمایشگر، یک بلندگو، یک کامپیوتر یا هر وسیله‌ای دیگری باشد که قادر به پردازش اطلاعات است.
• نویز و تداخل: در هر سیستم ارتباطی ممکن است سیگنال‌های ناخواسته‌ای وجود داشته باشد که به نویز و تداخل معروف است و می‌تواند کیفیت سیگنال ارسالی را کاهش دهد. تکنیک‌های مختلفی برای به‌حداقل‌رساندن تأثیر نویز و تداخل استفاده می‌شود.
• پروتکل‌ها و استانداردها: سیستم‌های ارتباطی اغلب به پروتکل‌ها و استانداردهای خاصی برای اطمینان از سازگاری و قابلیت همکاری بین اجزا و سیستم‌های مختلف متکی هستند. این استانداردها نحوه قالب‌بندی، انتقال و تفسیر داده‌ها را تعریف می‌کنند.
• سیستم بازخورد: در برخی از سیستم‌های ارتباطی ممکن است یک حلقه بازخورد برای ارائه اطلاعات درباره کیفیت سیگنال دریافتی گنجانده شود و امکان انجام تنظیمات برای بهبود عملکرد را فراهم کند.

تمام این اجزا باهم کار می‌کنند تا انتقال مطمئن و کارآمد اطلاعات دیجیتال را در برنامه‌های مختلف مانند مخابرات، شبکه‌های کامپیوتری و پخش دیجیتال امکان‌پذیر کنند.

انواع سیگنال دیجیتال و آنالوگ

سیگنال‌ها امواج الکترومغناطیسی‌ای هستند که اطلاعات را با استفاده از محیط انتشار خاص مانند هوا، خلأ، آب و جامد از مکانی به مکان دیگر منتقل می‌کند. در الکترونیک، سیگنال به‌عنوان اطلاعات حامل جریان، ولتاژ یا موج تعریف می‌شود. این موج وابسته به نیاز می‌تواند مسافت‌های کوتاه یا طولانی را طی کند. سرعت موج سیگنال برابر با سرعت نور است. سیگنال‌ها به‌طورکلی به دو دسته سیگنال‌های آنالوگ و دیجیتال تقسیم می‌شوند.

سیگنال آنالوگ به انتقال داده در شکل پیوسته گفته می‌شود؛ درحالی‌که سیگنال دیجیتال به انتقال داده به‌صورت گسسته اشاره دارد و همچنین به‌عنوان انتقال در قالب بیت ۰ و ۱ هم شناخته می‌شود.

نویز در سیگنال‌های آنالوگ در مقایسه با سیگنال دیجیتال زیاد است. این به دلیل آستانه و پهنای باند بالای سیگنال‌های دیجیتال است. ازاین‌رو نویز الکترونیکی بر سیگنال‌های آنالوگ بیشتر از سیگنال‌های دیجیتال تأثیر می‌گذارد. فیلترها معمولا در ارتباطات آنالوگ در انتهای ارسال و دریافت برای حذف نویز استفاده می‌شوند.

انواع سیگنال دیجیتال

سیگنالی که در یک دوره زمانی تکرار می‌شود، سیگنال دوره‌ای یا پریودیک نامیده می‌شود. سیگنالی که در یک بازه زمانی تکرار نشود، سیگنال غیردوره‌ای نامیده می‌شود. سیگنال‌های دیجیتال در دودسته سیگنال‌های دوره‌ای و غیردوره‌ای طبقه‌بندی می‌شوند.

1. سیگنال دوره‌ای: سیگنال دیجیتالی که در یک بازه زمانی تکرار می‌شود، به‌عنوان سیگنال دوره‌ای شناخته می‌شود؛ مانند موج مربعی.
2. سیگنال‌های غیردوره‌ای: سیگنال دیجیتالی که در یک بازه زمانی تکرار نمی‌شود به‌عنوان سیگنال غیر پریودیک یا غیردوره‌ای شناخته می‌شود. همچنین این سیگنال گسسته است اما الگوی تکراری ندارد.

آشنایی با صنعت تلکام

 علیرضا جعفریان

 ۷ ساعت و ۲ دقیقه  ۲۲۶۶ نفر★★★★☆ (۴.۳)

---

۵۰۰,۰۰۰ تومان

خرید دوره

کاربردهای مخابرات دیجیتال و آنالوگ

مخابرات دیجیتال در صنایع و بخش‌های مختلفی کاربرد دارد و نقش مهمی در فناوری مدرن ایفا می‌کند. در اینجا تعدادی از کاربردهای کلیدی آن آمده است:

1. ارتباطات از راه دور: مخابرات دیجیتال، ستون فقرات سیستم‌های مخابراتی مدرن از جمله شبکه‌های تلفن، تلفن همراه و خدمات اینترنت پهن باند است.
2. انتقال داده و شبکه‌سازی: مخابرات دیجیتال امکان انتقال داده‌ها را از طریق شبکه‌هایی مانند اینترنت فراهم می‌کند. فناوری‌های شبکه، از جمله روترها، سوئیچ‌ها و پروتکل‌ها، تبادل کارآمد اطلاعات دیجیتال را تسهیل می‌کنند.
3. پخش و تلویزیون: ارتباطات دیجیتال به طور گسترده در پخش و تلویزیون استفاده می‌شود و امکان انتقال سیگنال‌های دیجیتالی را فراهم می‌کند که محتوای صوتی و تصویری باکیفیت بالا را ارائه می‌کند.
4. ارتباطات بی‌سیم: فناوری‌هایی مانند Wi-Fi، بلوتوث و شبکه‌های تلفن همراه ۴G/5G از ارتباطات دیجیتالی برای انتقال داده‌های بی‌سیم استفاده می‌کنند و امکان اتصال برای دستگاه‌هایی مانند گوشی‌های هوشمند، تبلت و دستگاه‌های اینترنت اشیا را فراهم می‌کنند.
5. ارتباطات ماهواره‌ای: ماهواره‌ها از مخابرات دیجیتال برای کاربردهای مختلف از جمله پخش تلویزیونی، خدمات اینترنتی، پایش آب‌وهوا و موقعیت‌یابی جهانی (GPS) استفاده می‌کنند.
6. پخش صوتی دیجیتال (DAB):DAB یک فناوری رادیویی دیجیتال است که امکان پخش سیگنال‎های رادیویی را در فرمت دیجیتال فراهم می‌کند و کیفیت صوتی بهتر و ویژگی‌های اضافه را در مقایسه با رادیو آنالوگ سنتی ارائه می‌دهد.
7. پردازش سیگنال دیجیتال (DSP): مخابرات دیجیتال در برنامه‌های DSP مانند پردازش صدا، پردازش تصویر و تشخیص گفتار که در آن سیگنال‌ها در قالب دیجیتال برای اهداف مختلف دستکاری می‌شوند، ضروری است.
8. مخابرات مراقبت‌های بهداشتی: این تکنولوژی در مراقبت‌های بهداشتی برای برنامه‌هایی مانند پزشکی از راه دور، پرونده الکترونیک سلامت (EHR) و نظارت از راه دور بیمار استفاده می‌شود و ارتباط بین متخصصان مراقبت‌های بهداشتی و بیماران را تسهیل می‌کند.
    
9. تراکنش‌های مالی و بانکداری: مخابرات دیجیتال نقش مهمی در تراکنش‌های مالی امن و بی‌درنگ، از جمله بانکداری آنلاین، انتقال الکترونیکی وجوه و سیستم‌های پرداخت دیجیتال ایفا می‌کند.
10. شبکه‌‌های هوشمند: بخش انرژی از مخابرات دیجیتال برای فناوری‌های شبکه‌ هوشمند استفاده کرده که امکان نظارت، کنترل و ارتباطات کارآمد را در شبکه‌های توزیع برق فراهم می‌کند.
11. هوافضا و هوانوردی: مخابرات دیجیتال در سیستم‌های ایونیک برای ناوبری هواپیما، ارتباط بین کنترل ترافیک هوایی و خلبانان و انتقال داده‌ها در صنعت هوافضا حیاتی است.
12. اتوماسیون صنعتی: فرایندهای تولیدی و صنعتی از ارتباطات دیجیتالی برای سیستم‌های اتوماسیون و کنترل، بهینه‌سازی کارایی و بهره‌وری استفاده می‌کنند.
13. سیستم‌های خودرو: در وسایل نقلیه مدرن، از مخابرات دیجیتال در سیستم‌هایی مانند سیستم عیب‌یابی داخل هواپیما (OBD)، سرگرمی‌های داخل خودرو و سیستم‌های پیشرفته کمک‌راننده (ADAS) استفاده می‌شود.
     
14. دفاع و امنیت: مخابرات دیجیتال در برنامه‌های نظامی و امنیتی برای ارتباطات امن و رمزگذاری شده، نظارت و شناسایی بسیار مهم است.
15. آموزش و یادگیری الکترونیکی: فناوری‌های مخابرات دیجیتال از آموزش آنلاین، پلتفرم‌های آموزش الکترونیکی و کلاس‌های مجازی پشتیبانی می‌کنند و امکان یادگیری و همکاری از راه دور را فراهم می‌کنند.

اهمیت آموزش مخابرات دیجیتال

با توجه به مواردی که تا اینجا به آن پرداختیم، واضح است که مخابرات دیجیتال، با زندگی روزمره ما عجین شده است و به نوعی عضو جدا نشدنی زندگی عصر حال حاضر است. همان‌طور که ذکر شد، کاربردهای این حوزه بسیار زیاد است و موقعیت‌های شغلی بسیار نیز دارد. یکی از روش‌های مرسوم یادگیری، مشاهده فیلم است. شما می‌توانید فیلم آموزشی مخارابرات دیجیتال را در اینترنت جستجو کرده تا با دنیایی از محتوای ویدئو آموزشی روبه رو شوید اما شما می‌توانید برای آشنایی بیشتر و کاربردی‌تر با این رشته جذاب، در دوره آنلاین آشنایی با صنعت تلکام همراه اول شرکت کنید.

لیست کتاب‌های آموزشی مخابرات دیجیتال

مطالعه کتاب‌های مربوط به این حوزه، نه تنها خالی از لطف نیست که بسیاری از آن‌ها در دانشگاه‌ها به عنوان منابع آموزشی معرفی و استفاده می‌شوند. در ادامه لیستی از بهترین کتاب‌های آموزشی مخابرات دیجیتال را  جمع آوری کرده‌ایم؛

• کتاب مخابرات دیجیتال شانموگام
• کتاب مخابرات دیجیتال صالحی
• کتاب مخابرات دیجیتال هیکین
• ارتباط از راه دور و شهر گراهام
• مخابرات و ارتباط دوربرد معتمدی
• تشریح مسائل مهندسی سیستم‌های مخابراتی کریمیان

البته لازم به ذکر است که شما می‌توایند درصورت تمایل به جای نسخه چاپی، PDF کتاب‌های آموزش مخابرات دیجیتال را نیز دریافت کنید. 

مقایسه سیگنال‌های آنالوگ و دیجیتال

کامپیوترهای دیجیتال اولین فناوری‌هایی بودند که برای ذخیره رکورد دیجیتال استفاده شد. اندازه‌ این کامپیوترها به بزرگی فضای یک اتاق بزرگ بود. اختراعات بعدی تاریخ جدیدی را پایه‌گذاری کردند و امروزه از رایانه‌های دیجیتال برای ذخیره‌ میلیون‌ها داده با اندازه‌ای مشابه دانه برنج استفاده می‌شود. تفاوت بین ارتباطات دیجیتال و ارتباطات آنالوگ در ادامه آمده است:

تعریف:

1. دیجیتال: از سیگنال‌های دیجیتال با مقادیر گسسته برای انتقال داده‌هایی که به شکل دو رقم باینری ۰ و ۱ نشان داده شده‌اند، استفاده می‌کند.
2. آنالوگ: از سیگنال‌های آنالوگ برای انتقال داده‌ها استفاده می‌کند.

سیگنال:

1. سیگنال دیجیتال در هر بازه زمانی مشخص یک بیت ارائه می‌کند.
2. سیگنال آنالوگ از مقادیر پیوسته در هر بازه زمانی مشخص استفاده می‌کند.

• ایمنی نویز: این پارامتر در سیگنال‌های دیجیتال خوب و برای سیگنال‌های آنالوگ ضعیف است.
• احتمال خطا: این احتمال برای سیگنال‌های دیجیتال پایین و برای سیگنال‌های آنالوگ بالاست.
• کدگذاری: سیستم‌های مخابرات دیجیتال از سیستم کدگذاری و شکستن کد برای تبدیل اطلاعات استفاده می‌کند؛ اما سیستم‌های آنالوگ چنین شرایطی ندارد.
• انعطاف‌پذیری: سیگنال‌های دیجیتال انعطاف‌پذیری بیشتری نسبت به سیگنال‌های آنالوگ دارند.
• هزینه: هزینه سیگنال‌های دیجیتال بالا و سیگنال‌های آنالوگ پایین است.
• مصرف برق: مصرف برق در سیستم‌های دیجیتال پایین و در سیستم‌های آنالوگ بالاست.
• انتقال داده: سیگنال‌های دیجیتال دقیق‌تر هستند؛ اما دقت سیگنال‌های آنالوگ پایین است.
• نمایش سیگنال
• سیگنال‌های دیجیتال با یک موج مربعی نمایش داده می‌شوند.
• سیگنال‌های آنالوگ به کمک امواج سینوسی و کسینوسی نمایش داده می‌شوند.

مثال:

1. دیجیتال: سیگنال‌های ساعت
2. آنالوگ: سیگنال‌های رادیویی، امواج صوتی، امواج فشار، سیگنال‌های ویدئویی و… .

کاربردها:

1. دیجیتال: ساعت‌های دیجیتالی، کامپیوترها، دیسک‌های فشرده و…
2.  آنالوگ: رادار، تلفن و… .

ارتباط داده و ارتباط دیجیتال

ممکن است اصطلاحاتی مانند ارتباطات دیجیتال و ارتباطات داده، گاهی باعث گیج شدن مخاطب شوند. مفهوم هر دوی این عبارت‌ها تقریبا یکسان است؛ اما اجزا و کاربردهای آن‌ها باهم فرق می‌کند. در ادامه درباره‌ تفاوت‌های آن‌ها صحبت می‌کنیم.

ارتباطات بى‌سیم

 مهدی تیموری

 ۱۱ ساعت و ۱۴ دقیقه  ۵ نفر★★★☆☆ (۳.۳)

---

۱,۰۰۰,۰۰۰ تومان

خرید دوره

تعریف

• ارتباط دیجیتال: ارتباط بین فرستنده و گیرنده با استفاده از دستگاه‌ها و روش‌های مختلف مانند رمزگذار، رمزگشا، فشرده‌سازی داده‌ها و… است.
• ارتباط داده: ارتباط داده به معنای ارتباطات بین یک فرستنده و گیرنده با استفاده از یک محیط ارتباطی است.
• نحوه انتقال: نحوه انتقال اطلاعات برای ارتباطات دیجیتال، دیجیتالی و برای ارتباطات داده دیجیتالی یا آنالوگ است.

اجزا

• ارتباط دیجیتال: این شامل اجزای مختلفی مانند انتقال‌دهنده، رمزگشا، دریافت‌کننده، فیلترها، آمپلی‌فایر، مدولاسیون و دمدولاسیون است.
• ارتباط داده: این شامل پنج جز مانند فرستنده، محیط ارتباطی، سیگنال پیام، دریافت‌کننده و پروتکل‌های مورد نیاز است.
• پروتکل‌های شبکه‌سازی: این پروتکل‌ها برای ارتباط دیجیتال وجود ندارد؛ اما برای ارتباط داده وجود دارد.

کاربردها

• ارتباطات دیجیتال: ساعت‌های دیجیتالی، پردازش تصویر، رباتیک  و…
• ارتباطات داده: مودم‌ها، LAN یا همان شبکه محلی، شبکه‌های بی‌سیم و…

جمع‌بندی مخابرات دیجیتال

مخابرات دیجیتال نقش محوری در شکل‌دادن به نحوه اتصال و به‌اشتراک‌گذاری اطلاعات در دنیای امروزی ایفا می‌کند. از ایمیل‌ها و پیام‌های فوری گرفته تا تماس‌های ویدئویی و شبکه‌های اجتماعی، ارتباطات دیجیتال به ابزار اصلی تعامل تبدیل شده‌اند و فناوری‌هایی مانند Esim سهولت، سرعت و مقرون‌به‌صرفه بودن آن‌ها را افزایش می‌دهند.

استفاده از مخابرات دیجیتال در بسیاری از کسب‌وکارها و سازمان‎‌های مدرن کاربرد دارد و باعث خواهد شد در آینده اتکا به نیروهای انسانی هرچه بیشتر کاهش پیدا کند. این تکنولوژی در صنایع مختلفی از ارتباطات راه دور تا انتقال داده و… کاربردهای زیادی دارند و باعث پیشرفت‌های بسیاری در آینده خواهند شد.

دوره ارتباطات بى‌سیم با بررسی جزئیات و اصول اساسی سیستم‌های ارتباطی بی‌سیم، به شرکت‌کنندگان امکان می‌دهد تا با چگونگی عملکرد و بهینه‌سازی این سیستم‌ها در مواجهه با چالش‌های مختلف، آشنا شوند.

 منابع: