امروزه یکی از معضلات اصلی شهرهای بزرگ و کوچک در سراسر جهان، آلودگی هوا و ترافیک بسیار آن می‌باشد. امری مهم که تاثیر بسزایی بر سلامت جسم و روان افراد می‌گذارد. شاهد عینی این ماجرا، خودروهای تک‌سرنشین غرق در ترافیک اتوبان‌ها و خیابان‌ها در ساعات ابتدایی و انتهایی روز می‌باشند. در سال‌های اخیر کشورهای توسعه‌یافته برای رفع این معضل و کنترل ترافیک، راهکارهای متفاوتی ارائه کرده‌اند. هر کدام از این راهکارها نیز با توجه به شرایط منطقه‌ای، فرهنگ، بودجه و میزان آلودگی هوا متفاوت هستند. اما فصل مشترک همه این کشورها، مطالعه بر روی کاربرد اینترنت اشیا در کاهش آلودگی هوا است.
در همایش روز اینترنت اشیا که در تاریخ ۲۵ خرداد ۱۴۰۱ توسط آکادمی همراه اول برگزار شد، حول محور این موضوع از جوانب مختلف بحث شد. در این مطلب از سری مقالات آکادمی همراه اول نگاهی به نقطه نظرات جناب آقای مهدی اردستانی (مدیرعامل شرکت پاکچرخ ایرانیان – بیدود) خواهیم داشت.
کاربرد اینترنت اشیا در تقابل با آلودگی هوا
همه ما تا حدودی با مفهوم اینترنت اشیا که در مطالب قبلی آکادمی همراه اول به آن اشاره شده است، آشنا هستیم. در سال‌های اخیر درایران نیز، بسیاری از کسب و کارها برای رشد و توسعه خود، سعی در به کارگیری این فناوری داشته‌اند. همچنین تقاضا برای استفاده روزمره در زندگی شخصی افراد به منظور تسهیل و سرعت‌بخشی به امور روزانه رو به افزایش بوده است.
پیشنهاد مطالعه: کاربرد اینترنت اشیا در حمل و نقل به چه صورت است؟
اما یکی از مهم‌ترین ابعاد این مفهوم، چگونگی بهره‌برداری از آن در تقابل با کاهش آلودگی هوا است. پایش کیفیت هوا، هوشمندسازی پارکینگ‌ها، بهره‌گیری از نرم‌افزارها و اپلیکیشن‌ها، کاهش تصادفات و مرگ‌ومیر در این دسته مورد بررسی قرار می‌گیرند. موضوعی که مهدی اردستانی در همایش روز اینترنت اشیا به آن پرداخت. ایشان در این رویداد، نکات مهمی در مورد پتانسیل اینترنت اشیا، نقش انکارناپذیر آن در مقابله با آلودگی هوا و چالش‌های فرهنگی موجود در کشور بیان نمود.
ایده‌ی استفاده از دوچرخه‌های اشتراکی هوشمند
برند بیدود در ابتدا در قالب یک استارتاپ و تیم کوچک، کار خود را با هدف بررسی کاربرد اینترنت اشیا در کاهش آلودگی هوا آغاز نمود. این تیم برای شروع، ملزم به پاسخگویی این سوالات بود؛ چرا تهران تا این میزان ترافیک دارد؟ راهکارهای کاهش آلودگی هوای شهر تهران چه مواردی هستند؟ چه ابزارهایی در این مسیر مورد نیاز خواهند بود؟
پیشنهاد مطالعه: چرا هوشمند سازی شهرها اهمیت دارد؟
آغاز فعالیت و اجرای ایده‌های اولیه این تیم در شهر شیراز و سپس در تهران بود. بیدود کار خود را با شعار “ما می خواهیم پروانه‌ها به شهرمان باز گردند” شروع کرد. برای تحقق این شعار، ارائه دوچرخه‌های اشتراکی هوشمند در فواصل مختلف درون شهر تهران و شیراز در نظر گرفته شد. سه موضوع اصلی برای نیل به این هدف در الویت قرار گرفتند؛
۱- کاهش ترافیک شهری؛
استفاده از دوچرخه در فواصل مختلف یک مسیر برای کاهش ترافیک شهری و تشویق مردم برای کنترل معضل ترافیک در ساعات پیک تردد خودروها، موضوع مورد نظر بود. استانداردی صحیح که در بسیاری از شهرهای پیشرفته دنیا اجرا می‌گردد.
۲- کاهش آلودگی هوا ؛
کاربرد اینترنت اشیا در کاهش آلودگی هوا دغدغه این روزهای جوامع بشری است. مصرف کمتر سوخت‌های فسیلی، منجر به کاهش آلودگی هوا و کنترل گرمایش زمین می‌گردد. این در حالی است که در بسیاری از روزهای سال، کلان‌شهرهای ایران هوای ناسالمی را تجربه می‌کنند. هوای پاک و بدون آلاینده‌های سمی و مضر نیاز هر جامعه‌ای است.
۳- افزایش سلامتی شهروندان؛
افزایش تحرک فیزیکی در هنگام استفاده از دوچرخه، سلامت روان و جسم، رابطه مستقیمی با کاهش ترافیک و آلودگی هوا خواهد داشت. به طور مثال کشور هلند با نرخ ۹۹درصدی استفاده از دوچرخه یکی از سلامت‌ترین جوامع حال حاضر دنیا است.
در ادامه این مسیر، استقبال از طرح دوچرخه هوشمند هم از سوی نهادهای دولتی و هم از سوی مردم بسیار اندک بوده و حکایت از خلاء فرهنگی در این حوزه داشت. بیدود به عنوان ششمین پروژه دوچرخه اشتراکی در تهران، جز اولین فناروی‌های دوچرخه هوشمند در جهان محسوب می‌شود. اما میزان تقاضا برای استفاده از این امکان با میزان عرضه آن تطابق نداشت. به شکلی که با وجود تخصیص ۵۰۰۰ دوچرخه در سطح شهر تهران، این پروژه در مراحل اولیه با شکست مواجه شد.
شهر هوشمند یا شهروند مسئول ؟
در واقع ساخت شهر هوشمند و استفاده از اینترنت اشیا، مستلزم همکاری شهروندان و مسئولیت‌پذیری آنان در قبال آلودگی هوا می‌باشد. دسترسی آسان، هزینه‌های پایین و عدم نیاز به پارکینگ شخصی از سری امکاناتی بود که شرکت بیدود به شهروندان خود ارائه نمود. اما در مقابل، میزان استفبال شهروندان ازاین امکانات بسیار ناچیز بود.
پیشنهاد مطالعه: تحول دیجیتال و انواع آن چیست؟
شاید بتوان گفت موفقیت این طرح مستلزم حمایت دولت و رسانه‌های ارتباط جمعی برای فرهنگسازی و ایجاد اعتماد در میان جوامع است. تخصیص بودجه کافی، آگاه‌سازی جامعه با طرح‌های تبلیغی مختلف، تعیین ایستگاه‌های متعدد برای کرایه دوچرخه هوشمند به جهت جابه‌جایی آسان و موارد مشابه، تاثیر چشم‌گیری در استقبال شهروندان از این دوچرخه‌ها خواهد داشت.
در یک‌قدمی موفقیت
نقطه عطف موفقیت برای یک استارتاپ که دغدغه‌‌ی اجتماعی دارد، جلب اعتماد نهادهای دولتی و شهرداری‌ها می‌باشد. همواره برای تحقق این هدف، نیاز به گردآوری افرادی متخصص در حوزه های مختلف احساس می‌شود. تیم بیدود نیز با شناخت این نیاز، اقدام به جذب افرادی متخصص در حوزه‌های اینترنت اشیا (IOT)، بخش مالی و اداری، R&D نمود.
اما اصلی‌ترین چالش هر استارتاپ علاوه بر بحث فرهنگی، جمع‌آوری دیتا، الکترونیک و مخابرات بود. در واقع استفاده از نرم‌افزارهای کاربردی برای هدایت و ثبت هر دوچرخه، نظارت بر تعداد سفرها، جلوگیری از سرقت آن و شناخت سلایق مردم در شهرهای مختلف، تنها با کمک الگوریتم‌ها و هوش مصنوعی امکان‌پذیر می‌گردد. این امرمستلزم حمایت دولت برای فراهم‌سازی بسترهای مورد نیاز و شناخت نیاز مخاطب است. البته تا کنون جوامع دانشگاهی متعددی برای توسعه این فناوری در ایران با هدف کاربرد اینترنت اشیا در کاهش آلودگی هوا به تیم بیدود پیوسته‌اند.
سخن آخر درباره کاربرد اینترنت اشیا
فرهنگسازی و ایجاد بستری برای کاهش آلودگی هوا و ترافیک در شهرهای مختلف ایران مستلزم حمایت نهادهای دولتی و شهرداری‌ها است. اینترنت اشیا به عنوان یک فناوری نوظهور در کشور، راهکار مناسبی برای کنترل آلاینده‌های هوا خواهند بود. امری مهم که در مدل بزرگ‌تر خود در بسیاری از کشورهای توسعه‌یافته با موفقیت اجرا گردیده است. اما در ایران برای ترویج فرهنگ استفاده از فناوری‌های نوین همچون اینترنت اشیا، استارتاپ‌های متعددی همچون بیدود با چالش‌های زیادی روبرو شده‌اند. برای رشد و توسعه کسب و کارهای مشابه و جلب اعتماد نهادها، استفاده از دیتا، مخابرات و اینترنت بسیار مهم می‌باشد. هوای پاک، افزایش سلامتی و کاهش ترافیک آرزوی هر شهروند ایرانی است.
برای مشاهده مطالب بیشتری درباره کاربرد اینترنت اشیا و نقش آن در صنایع مختلف به دیگر مقالات مربوط به روز اینترنت اشیا که توسط آکادمی همراه اول ارائه شده است، مراجعه نمایید.
هیچ دیدگاهی نوشته نشده است.